Đề tài Biện pháp chỉ đạo tăng cường Tiếng Việt cho học sinh dân tộc ở trường tiểu học Vĩnh Bình C

 BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO TĂNG CƯỜNG TIẾNG VIỆT CHO HỌC SINH 
 DÂN TỘC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VĨNH BÌNH C
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. Lời nói đầu
 Những biện pháp giáo dục hiện nay rất đa dạng, phong phú nó phụ thuộc 
vào đặc điểm tâm lý học sinh, tình hình thực tế của địa phương, mặt bằng dân trí, 
tùy thuộc vào địa phương, vị trí trường học, phụ thuộc vào từng loại trường; phụ 
thuộc vào sự quan tâm của lãnh đạo ngành, của chính quyền địa phương; phụ 
thuộc vào mức độ hiểu biết các bậc phụ huynh và nhân dân trong địa bàn với 
việc phát triển giáo dục trên địa bàn.
 Trong những nhiệm vụ quan trọng, mất nhiều thời gian, công sức và đặc 
biệt là sự tâm huyết của người quản lý trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý, 
xây dựng và giáo dục học sinh (Học sinh dân tộc) là công hết sức cần thiết. 
 Chất lượng giáo dục học sinh dân tộc ở các trường vùng sâu, vùng khó 
khăn, vùng đồng bào dân tộc thuộc xã Vĩnh Bình (Trường TH Vĩnh Bình C) còn 
thấp. Là một người làm công tác quản lý ở vùng học sinh dân tộc nhiều năm qua, 
thấy được những khó khăn khi trình độ nhận thức của học sinh còn hạn chế, vốn 
Tiếng Việt của các em chưa đáp ứng được yêu cầu dẫn đến chất lượng dạy và 
học ở đây còn thấp. Tôi cùng với đồng nghiệp luôn trăn trở và tìm ra những giải 
pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh dân tộc như xây dựng cơ sở 
vật chất, mua sắm trang thiết bị phục vụ cho dạy và học, vận động trẻ ra lớp, đổi 
mới phương pháp dạy học... đặc biệt là tìm ra các giải pháp để tăng cường Tiếng 
Việt giúp các em có vốn tiếng Việt đủ để chủ động tiếp thu kiến thức và có khả 
năng giao tiếp trong quá trình dạy và học, giáo viên và học sinh giảm bớt đi 
những khó khăn, rào cản về ngôn ngữ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và duy 
trì phổ cập giáo dục Tiểu học đúng độ tuổi. Sau nhiều năm nghiên cứu và áp 
dụng chỉ đạo thực hiện một số giải pháp cụ thể về tăng cường Tiếng Việt cho học 
sinh dân tộc ở trường tiểu học Vĩnh Bình C, chất lượng giáo dục ở đây đã được 
nâng lên.
 2 V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu
 Phát hiện thực trạng khả năng sử dụng Tiếng Việt của học sinh, đề xuất 
các biện pháp nhằm tăng cường và trang bị, làm giàu vốn Tiếng Việt cho học 
sinh. Góp phần nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân và giáo viên cùng 
áp dụng sáng kiến trong công tác giảng dạy. Trang bị thêm cho giáo viên một số 
phương pháp dạy học tăng cường Tiếng Việt cho học sinh dân tộc. Giảm cơ bản 
tỷ lệ học sinh mắc lỗi trong quá trình sử dụng Tiếng Việt
 B. NỘI DUNG
 I. Cơ sở lý luận
 Tiếng Việt là một môn học hết sức quan trọng đối với tất cả các bậc học 
của nước ta hiện nay. Với học sinh là người dân tộc, việc tăng cường Tiếng Việt 
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh dân tộc là một trong những vấn đề 
đang được các cấp, các ngành, các trường học đặc biệt quan tâm. Do đó, trình độ 
Tiếng Việt (vốn từ, kiến thức về tiếng Việt và kỹ năng sử dụng vốn từ trong học 
tập, giao tiếp) có vai trò và ảnh hưởng rất quan trọng đối với khả năng học tập 
các môn học của học sinh. Thực tế cho thấy, học sinh người dân tộc càng học lên 
lớp trên thì khả năng đạt chuẩn chương trình các môn học càng thấp vì nhiều 
nguyên nhân như cơ sở vật chất, trang thiết bị, điều kiện kinh tế, điều kiện học 
tập, trình độ nhận thức của phụ huynh học sinh, về môi trường sống,... trong đó, 
sự thiếu hụt về vốn sống, vốn ngôn ngữ là nguyên nhân chủ yếu và trực tiếp của 
tình trạng trên. 
 Trong những năm vừa qua, Giáo dục học sinh dân tộc thiểu số ở vùng sâu, 
vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội gặp nhiều khó khăn đã và đang được 
Đảng, Nhà nước và các địa phương quan tâm, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, 
trang thiết bị phục vụ cho dạy và học. Bộ Giáo dục - Đào tạo đã có rất nhiều thay 
đổi về khung thời gian, chương trình, sách giáo khoa đối với học sinh dân tộc; 
như tăng thời lượng môn Tiếng Việt, giảm tải chương trình sách giáo khoa; soạn 
thảo chương trình sách giáo khoa tiếng dân tộc... song chất lượng vẫn chưa được 
như mong muốn, hiệu quả giáo dục vẫn còn thấp, tỷ lệ học sinh chưa hoàn thành 
lớp học, lưu ban, bỏ học vẫn còn cao, thậm chí vẫn còn những học sinh "ngồi 
nhầm lớp". 
 4 trong thời gian nghỉ hè các em đã quên khá nhiều kiến thức trong đó đặc biệt 
quan trọng là quên việc đọc, viết và làm toán dẫn đến tình trạng nhiều học sinh 
trình độ chưa ngang bằng nhau, nhiều trình độ trong lớp học. 
 Tôi mạnh dạn đưa ra đây một số giải pháp mà bản thân đã tích lũy nhiều 
năm bằng những kinh nghiệm thực tế giảng dạy và quản lý. Những giải pháp này 
đã được áp dụng và thực hiện có hiệu quả tại đơn vị (có thể các đơn vị khác và 
các bạn đồng nghiệp đã thực hiện một trong những giải pháp này) để cùng đồng 
nghiệp chia sẻ. Thiết nghĩ, nếu những trường có nhiều học sinh dân tộc mà thực 
trạng giống như trường tiểu học Vĩnh Bình C cũng đưa những giải pháp này và 
áp dụng một cách khoa học, phù hợp tại đơn vị chắc chắn chất lượng giáo dục 
học sinh dân tộc sẽ được nâng lên.
 III. Cách thức thực hiện những biện pháp chỉ đạo nhằm tăng cường 
Tiếng Việt cho học sinh 
 1. Tạo không khí tiết học nhẹ nhàng, sôi nổi, hấp dẫn
 Học sinh là người dân tộc vốn dĩ hơi nhút nhát, ngại giao tiếp với bạn bè 
người và thầy cô giáo. Nhiều em khi thầy cô gọi đứng dậy trả lời chỉ đứng và im 
lặng vì hoặc là không hiểu được câu hỏi hoặc là không tự tin với những câu trả 
lời bằng tiếng phổ thông của mình do vốn Tiếng Việt của các em còn hạn chế. 
Do đó tiết học thường rơi vào tình trạng hối hả nhưng trầm lặng, nặng nề, khô 
khan và thường diễn ra theo hướng một chiều. Vì vậy, muốn tiết dạy đạt hiệu quả 
cần tạo ra một không khí thật nhẹ nhàng, hấp dẫn. Đây là giải pháp đặc trưng 
trong quá trình giảng dạy đối với học sinh dân tộc ở tất cả các Bậc học đặc biệt là 
bậc Tiểu học.
 Hiểu được tâm lý của học sinh, trường Tiểu học Vĩnh Bình C đã có những 
chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh và 
nhiều giáo viên ở trường tiểu học Vĩnh Bình C đã áp dụng những phương pháp 
phù hợp tùy theo các môn học nhưng đều chú trọng đến những yếu tố vừa truyền 
đạt kiến thức của bài học đồng thời tăng cường Tiếng Việt bằng những trò chơi ở 
tất cả các môn học (chủ yếu là các trò chơi về ngôn ngữ, trò chơi trí tuệ sử dụng 
ngôn ngữ) như: Đóng vai, thảo luận theo nhóm,
 6 3. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa 
 Là một trường ở vùng sâu, vùng có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống, điều 
kiện còn gặp nhiều khó khăn nhưng tôi đặc biệt quan tâm đến việc tổ chức các 
hoạt động ngoài giờ lên lớp và xem đây là điều kiện thuận lợi để các em có được 
những khoảng thời gian hoạt động vui chơi tập thể giúp các em mạnh dạn, tự tin 
và có cơ hội để bồi dưỡng Tiếng Việt một cách hiệu quả nhằm nâng cao chất 
lượng giáo dục vì học sinh của trường chiếm trên 70% là học sinh dân tộc, việc 
nâng cao chất lượng Giáo dục gặp rất nhiều khó khăn do phần lớn học sinh vốn 
tiếng Việt chưa đáp ứng được yêu cầu nên việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ 
lên lớp là một trong những giải pháp hiệu quả để tăng cường Tiếng Việt cho các 
em. Do đó, tôi đã có kế hoạch cụ thể cho các đoàn thể, khối lớp thường xuyên tổ 
chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Một số hoạt động nhằm tạo sân chơi lành 
mạnh giúp học sinh hứng thú để học tập tốt hơn và tăng cường Tiếng Việt mà 
trường tổ chức hàng năm như:
 - Tổ chức các hoạt động phong trào 
 Thường nhà trường tổ chức vào dịp kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 
20/11; Ngày thành lập đoàn 26/3, tổ chức giao lưu Tiếng Việt cho học sinh dân 
tộc, Đây được xem là một hình thức tổ chức quy mô, để tổ chức các nội dung 
bao gồm nhiều hoạt động trong đó chủ yếu là các hoạt động tập thể như thi nghi 
thức, kiến thức về đội, giao lưu văn nghệ, tổ chức các trò chơi truyền thống,... 
Những hoạt động này rất phù hợp để tăng cường Tiếng Việt cho các em vì để 
thực hiện tốt hoạt động này thì các em phải tập trung luyện tập, chuẩn bị, trao đổi 
những thông tin giữa bạn bè trong tổ, trong lớp có điều kiện 
 - Giao lưu Tiếng Việt giữa các khối lớp trong trường, giữa các trường 
trong huyện
 Chương trình "Giao lưu tiếng Việt của chúng em" là hoạt động với ý nghĩa 
nhằm khơi dậy ở các em học sinh dân tộc lòng ham thích Tiếng Việt, yêu quý 
trân trọng bản sắc văn hóa dân tộc, tạo không khí vui tươi "Học mà chơi, chơi 
mà học" góp phần xây dựng các tiêu chí trường học thân thiện, đồng thời phát 
hiện năng khiếu, khả năng nghe, nói, đọc, viết, khả năng diễn thuyết của học sinh 
 8 cường Tiếng Việt không được phép nóng vội mà phải kiên trì để tìm và kết hợp 
những phương pháp, giải pháp phù hợp với điều kiện của học sinh thì mới đem 
lại hiệu quả như mong muốn. 
 Để các em có được điều kiện học tập và nâng cao vốn Tiếng Việt ở 
trường, ở gia đình và nơi cư trú thì trước hết lãnh đạo nhà trường, các tổ chức 
đoàn thể, tổ khối phải có kế hoạch hoạt động cụ thể; đội ngũ giáo viên phải thực 
sự nhiệt tình, tâm huyết, có tinh thần tự học, thiết kế những tiết học sôi nổi, hấp 
dẫn, thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, kết hợp chặt chẽ với 
phụ huynh học sinh nhằm giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho các em học ở nhà 
và thường xuyên sử dụng tiếng phổ thông trong việc giao tiếp ở nhà và ở cộng 
đồng. 
 Gia đình và các tổ chức đoàn thể ở địa phương, luôn là môi trường thuận 
lợi trong việc làm quen và bồi dưỡng vốn Tiếng Việt cho trẻ trong thời gian ở 
nhà và sinh hoạt ở nơi cư trú. Đặc biệt trong dịp hè, tổ chức Đoàn thể nên thường 
xuyên tạo cho các em những sân chơi giúp cho các em có được những ngày hè 
vui tươi, bổ ích và tạo điều kiện nâng cao vốn Tiếng Việt cho các em.
 Vĩnh Bình, ngày 22 tháng 10 năm 2018
 Người viết
 Danh Sa Bít
 10