Sáng kiến kinh nghiệm Công tác chủ nhiệm Lớp 3A

 Là người giáo viên tôi nhận thức hết sức sâu sắc lời dạy rất ân cần của Bác: “Non 
sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai cùng các 
cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các 
cháu”. Đó là trách nhiệm, là niềm vinh quang, tự hào. Tôi suy nghĩ, phải làm gì đây để 
xây dựng và hình thành cho các em phẩm chất, trình độ tốt ngay từng giờ, từng ngày 
học và ý thức trách nhiệm của các em đối với bản thân, với tập thể lớp, trường và cộng 
đồng xã hội.
 Các em học sinh Tiểu học ngây thơ, hồn nhiên trong trắng như tờ giấy trắng. Tôi 
hết sức tự hào khi mình là người được cầm bút viết lên tờ giấy trắng đó. Niềm tự hào 
bao giờ cũng đi đôi với trách nhiệm đối với các em, với giáo dục và xã hội.
 Lương tâm của nhà sư phạm mách bảo tôi phải giáo dục hình thành nhân cách 
cho các em hình thành một con người có ý thức, nội quy, nề nếp đã được quy định. 
Quan tâm, động viên, giúp các em từ việc nhỏ đến việc lớn. Làm hành trang cho các em 
mang theo vào cuộc sống sau này để các em thành nhân. Là chủ nhân tương lai của 
nước Việt Nam. Hiểu rõ như vậy, do đó tôi chọn đề tài này để viết sáng kiến kinh 
nghiệm
 Với khả năng và trình độ cho phép. Tôi xin chọn tập thể học sinh lớp 3A do tôi 
chủ nhiệm.
 Xác định rõ quan điểm khoa học trong các phương pháp nhằm giúp HS chóng 
tiến bộ, đạt kết quả cao. 
 II. Nhiệm vụ:
 - Nêu lên được ý nghĩa tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp.
 - Tìm hiểu những phương pháp hay, phù hợp với tâm lý lứa tuổi và đối tượng học 
sinh nhằm giáo dục và đào tạo các em thành con người phát triển toàn diện về nhân 
cách...
 III. Những quan điểm sẽ vận dụng:
 Giáo viên chủ nhiệm lớp, ngoài những công việc của một giáo viên bộ môn giảng 
dạy trong lớp còn có các nhiệm vụ sau đây:
 1. Nghiên cứu, nắm vững tình hình học sinh của lớp
 Để làm tốt công tác giáo dục học sinh, nhiệm vụ đầu tiên của giáo viên chủ nhiệm 
lớp là nghiên cứu để nắm vững tình hình chung của lớp và của từng học sinh. Kết quả 
nghiên cứu sẽ là những căn cứ để xây dựng mục tiêu, chương trình, kế hoạch năm học 
để xác định nội dung, phương pháp và các hình thức tổ chức giáo dục phù hợp với đặc 
điểm của lớp.
 Công tác nghiên cứu của giáo viên chủ nhiệm lớp thường tập trung vào các nội 
dung sau đây:
 2 lớp luôn ủng hộ những sáng kiến của ban cán sự và tất cả học sinh, chỉ đạo thực hiện để 
các sáng kiến đó trở thành hữu ích.
 Công tác tổ chức của lớp là một công việc quan trọng, ban cán sự như thế nào 
thì lớp sẽ phát triển theo chiều hướng đó. Ban cán sự tốt là chỗ dựa vững chắc cho giáo 
viên chủ nhiệm trong các hoạt động giáo dục học sinh.
 3. Thiết lập tốt các mối quan hệ trong tập thể
 Tập thể là một tập hợp đông người với nhiều mối quan hệ, khi tập thể đã hình 
thành những mối quan hệ tốt đẹp, bền vững thì lúc đó là tập thể sẽ vững mạnh. Vì vậy, 
để xây dựng tập thể phải thiết lập cả mối quan hệ tình cảm, quan hệ chức năng và kỉ luật 
tập thể.
 + Quan hệ tình cảm là quan hệ bạn bè đoàn kết thân ái tương trợ, động viên 
khích lệ nhau trong học tập, tu dưỡng và cả những mối quan hệ tình cảm khác. Các mối 
quan hệ này nảy sinh trong hoạt động, giao tiếp và nó tạo thành động lực thúc đẩy sự 
phát triển của tập thể và giáo dục từng thành viên. Quan hệ tình cảm tốt đẹp, sự đoàn kết 
thống nhất giữa các thành viên có ý nghĩa cực kì to lớn đối với việc xây dựng tập thể. 
Trong tập thể thường có hai loại nhóm: nhóm chính thức gồm tổ, đội và nhóm không 
chính thức hình thành tự phát, do các em phù hợp nhau về mặt tình cảm, xu hướng, 
hứng thú. Trong quan hệ tình cảm thì nhóm thứ hai có vai trò to lớn, giáo viên cần lưu ý 
tận dụng phục vụ cho mục đích giáo dục học sinh của lớp.
 + Quan hệ chức năng là quan hệ trách nhiệm trong công việc của các thành 
viên trong tập thể. Trong tập thể, mỗi người được phân công một công việc, để hoàn 
thành nhiệm vụ của mình, mỗi người phải liên hệ, hợp tác với những người khác và phải 
tuân thủ yêu cầu và kế hoạch chung. Quan hệ chức năng tốt đẹp cũng có nghĩa là công 
tác của tập thể được phối hợp chặt chẽ, mọi người đều hoàn thành nhiệm vụ.
 + Quan hệ tổ chức là quan hệ của các cá nhân theo nội quy, kỉ luật của tập thể. 
Tôn chỉ, mục đích của đoàn thể, điều lệ của nhà trường, nội quy lớp học là điều mà tất 
cả học sinh phải tuân thủ một cách tự giác. Chính mối quan hệ tổ chức tạo nên sức 
mạnh tập thể, đảm bảo cho tập thể phát triển đúng hướng theo mục tiêu đã đề ra.
 4. Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh
 Như chúng ta đã biết, bản chất của quá trình giáo dục là quá trình tổ chức cuộc 
sống, hoạt động và giao lưu cho học sinh. Như vậy, để giáo dục học sinh, giáo viên chủ 
nhiệm lớp cần tổ chức các hoạt động và thu hút các em tham gia một cách tích cực nhất. 
trong trường phổ thông cần tổ chức tốt các hoạt động sau đây:
 4 - Tổ chức lao động tự phục vụ: Trực nhật, ngày tổng vệ sinh trường, lớp.
 Trong quá trình tổ chức các hoạt động của học sinh trong lớp, giáo viên chủ 
 nhiệm lớp phải thực hiện các nguyên tắc cơ bản sau đây:
 + Phải tạo ra hứng thú, tính chủ động, tích cực, có ý thức của học sinh.
 + Các hoạt động phù hợp với lứa tuổi, năng lực và sở trường của học sinh.
 + Đảm bảo an toàn tuyệt đối, không làm ảnh hưởng đến sức khỏe và học tập của 
 học sinh.
 + Các hoạt động càng đa dạng phong phú, trẻ em càng tích cực tham gia, đó là cơ 
 hội để các em phấn đấu và trưởng thành.
 5. Phối hợp với giáo viên bộ môn và các lực lượng giáo dục khác để giáo dục 
học sinh
 Giáo dục và quá trình có tính xã hội, do đó có nhiều lực lượng tham gia. Mỗi lực 
lượng giáo dục đều có những vai trò và chức năng riêng, giáo viên chủ nhiệm cần khai 
thác thế mạnh của các lực lượng đó, chủ động phối hợp tổ chức giáo dục học sinh có kết 
quả nhất.
 + Trước hết giáo viên chủ nhệm cần phối hợp chặt chẽ với các giáo viên bộ môn 
để:
 - Xây dựng và thực hiện kế hoạch bồi dưỡng học sinh năng khiếu, giúp đỡ học 
sinh chưa đạt chuẩn kiến thức kỹ năng, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, tổ chức các 
hình thức học tập ngoại khóa, trao đổi về phương pháp học tập
 - Xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục: tham quan, tổ chức những ngày lễ 
truyền thống,
 - Xây dựng và thực hiện kế hoạch kiểm tra, đánh giá năng lực và phẩm chất của 
học sinh; ghi nhận xét...
 Giáo viên chủ nhiệm lớp thường xuyên trao đổi với giáo viên bộ môn để biết tình 
hình học tập hàng ngày của lớp, để có những biện pháp giáo dục kịp thời. Thường 
xuyên rút kinh nghiệm về nội dung và phương pháp giảng dạy và giáo dục cho phù hợp 
với học sinh của lớp.
 + Tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường:
 Với cha mẹ học sinh:
 - Thường xuyên có mối quan hệ mật thiết với cha mẹ học sinh để cùng trao đổi 
nắm vững kiến thức kỹ năng và năng lực - phẩm chất của các em ở lớp và ở nhà. Mối 
quan hệ này nếu được thiết lập thường xuyên, phương thức thực hiện là sử dụng điện 
thoại, thư điện tử, sổ liên lạc
 - Lập hội phụ huynh học sinh, ban đại diện sẽ là cầu nối giữa gia đình và nhà 
trường, theo dõi tình hình và bàn bạc các biện pháp giáo dục học sinh.
 6 lại không đồng đều nên gây ảnh hưởng đến kết quả học tập của các em. Ngay sau khi 
nhận lớp, từ tuần 1 tôi đã tiến hành phân loại trình độ HS một cách cụ thể. Xây dựng kế 
hoạch bồi dưỡng HS năng khiếu, HS giải Toán tiếng việt qua mạng Internet, kế hoạch 
phụ đạo HS chậm tiến bộ . 
 Học sinh đa số là hộ nghèo(19 HS có sổ hộ nghèo/ 37HS) , điều kiện kinh tế gia 
đình các em quá khó khăn nên phải đi làm ăn xa gửi các em cho ông bà chăm sóc, việc 
đầu tư và chăm lo cho con cái học hành của các bậc cha mẹ chưa được quan tâm nhiều.
 Tổng số học sinh đầu năm là 33 em.
 Không có em nào là con bệnh binh, con liệt sĩ.
 Con mồ côi : 01 em.
 Đúng độ tuổi: 9 tuổi: 28 em (Con gia đình có sổ hộ nghèo: 19 em)
 Nhiều hơn 1 tuổi là: 02 em.
 Nhiều hơn 2 tuổi là: 02 em.
 Tìm hiểu điều kiện trí nhớ và phát triển năng lực, thể lực của từng em có: 7 em trí 
nhớ tốt, 22 em trí nhớ bình thường, 3 em trí nhớ kém, 1 em gần như bị bệnh tự 
kỷ(không trả lời bất kỳ câu hỏi của ai).
 Từ những lý do trên nên có một số em học hành có phần buông thả, thích thì học, 
không thích học thì thôi. Có một em bỏ học nửa chừng, cho nên sĩ số lớp chưa đảm 
bảo.
 2. Cách tiến hành:
 Đầu tiên tôi đã tìm hiểu tình hình học sinh của lớp về mọi mặt như hoàn cảnh gia 
đình học sinh, Tôi đã trực tiếp đến gặp mặt từng phụ huynh học sinh lớp mình để biết 
được điều kiện sống của học sinh. Mục đích đi thăm gia đình phụ huynh nhằm qua đàm 
thoại với phụ huynh để biết được phụ huynh quan tâm đến học sinh về việc đi học như 
thế nào? Dò xét xem tư tưởng của phụ huynh về giáo dục như thế nào? Quan tâm đến 
việc học tập của con cái mình ra sao? Tôi đã tìm hiểu nhằm để biết được điều kiện sống 
của học sinh, biết được đặc điểm của học sinh để có biện pháp giáo dục hữu hiệu nhất, 
đặc biệt là 3 em trí nhớ kém, 1 em trầm lặng ít phát biểu (không trả lời bất kỳ câu hỏi 
của ai). Đi từng gia đình học sinh nhằm quan sát địa bàn nơi ở của học sinh. Trong nhà 
có giành riêng góc học tập cho các em không? Nếu có thì đã làm như thế nào? Từ 
những điều đặt ra đó tôi đã khuyến khích các em học theo nhóm. Cùng trao đổi cho 
nhau học tập để cùng nhau tiến bộ.
 Từ thực tế nắm bắt được tình hình của học sinh tôi xây dựng một kế hoạch chủ 
nhiệm. Kế hoạch này ngoài việc căn cứ vào kế hoạch của nhà trường, phải dựa vào tình 
hình thực tế của lớp, xây dựng kế hoạch cả năm, kế hoạch học kỳ, tháng, tuần. Có được 
kế hoạch thì tôi đi vào tổ chức cho học sinh thực hiện theo kế hoạch đã định. Trước hết 
phải chọn những học sinh có năng lực làm ban cán sự lớp. Đội ngũ này sẽ giúp giáo 
viên động viên, đôn đốc, kịp thời uốn nắn, kiểm tra đối tượng học sinh. Sau mỗi đợt 
công tác, giáo viên tổng kết lại cả quá trình và rút ra cho mình bài học kinh nghiệm. Từ 
đó biết được ưu, khuyết điểm của lớp để khắc phục và đưa ra hướng hoạt động mới. 
Những vấn đề trong hướng dẫn lớp hoạt động, giáo viên ghi vào sổ chủ nhiệm những gì 
mình theo dõi được ở học sinh. Từ đó, đánh giá và giáo dục học sinh tốt hơn.
 8 - Trong khi ngồi học ở lớp, tôi luôn nhắc nhở và quan sát tư thế ngồi học của các 
em, để kịp thời sửa chữa cho các em ngồi đúng tư thế.
 - Khi giảng dạy tôi luôn dùng những kí hiệu trên bảng để điều khiển lớp, nhằm 
hạn chế sự làm việc riêng của học sinh, giáo viên khỏi phải nói nhiều và thói quen trong 
học tập. Trong khi dạy học tôi rất chú ý các em chậm tiến bộ hoặc tính trầm lặng ít phát 
biểu. Đối với các em ít nói, tôi thường gọi các em đứng dậy nhắc lại những câu trả lời 
của bạn hoặc đọc lại những câu ghi trên bảng để tạo cho các em thêm mạnh dạn và nói 
lưu loát hơn trước đám đông. Còn các em yếu kém tôi luôn chú ý kèm cặp và hướng dẫn 
cẩn thận hơn các em khác. Luôn động viên và khuyến khích các em dù có những việc 
làm nhỏ. Từ đó tôi thấy các em mạnh dạn hơn và kết quả nâng cao. Trong lao động có 
cái thuận là các em đều con nhà nông,cho nên công việc nào các em cũng đảm nhận 
được.Thuận lợi thì có nhưng khó khăn cũng chẳng ít. Tôi đã suy nghĩ nhiều trong vấn 
đề này và tôi đã thực hiện theo phương án.
 Trước tiên tôi có cuộc gặp mặt tranh thủ với học sinh, tôi nêu lên nhiệm vụ của 
các em đối với nhà trường, trách nhiệm của các em phải làm gì? Tại sao phải thực hiện 
công việc này và có ích lợi gì? Tôi xác định rõ cho các em những vấn đề hiện nay 
trường học là môi trường thân thiện – học sinh học tập tích cực nên cần phải “ Xanh – 
sạch – đẹp”. Nêu lên nhiệm vụ của từng em phải làm gì, bao giờ bắt tay vào công việc, 
đánh giá kết quả ngày hôm sau các em đi khá đầy đủ. Khi lao động tôi tham gia lao 
động cùng với các em và đồng thời hướng dẫn các em làm. Tôi làm như vậy là để học 
sinh thấy được việc làm này là trách nhiệm chung của nhiều người và xác định cho các 
em thấy rằng “ Lao động là vinh quang”, vừa điều khiển vừa cùng làm với các em, các 
em làm rất hăng say và hào hứng. Khi đã hoàn thành công việc tôi tập trung lớp sau khi 
cho học sinh vệ sinh cá nhân. Nhận xét đánh giá ý thức và kết quả công việc đạt được. 
Từ những gì tôi đã làm tôi nhận thấy rằng các em không chán nản, sau khi lao động 
xong và những lần lao động sau các em tham gia đầy đủ hơn, tích cực hơn. Trên đây là 
công việc đặt ra trong quá trình chủ nhiệm lớp. 
 Còn những lúc ngoài giờ lên lớp, tôi phân chia thời gian còn lại, tôi luôn gần gũi 
các em, quan sát các em làm việc và học tập thế nào? Khi thấy các tiết học ở trên các 
em chưa hiểu, tôi phải tranh thủ giảng thêm ngoài giờ cho các em. Ngoài công việc trên, 
tôi còn lập nên kế hoạch để học sinh thực hiện, tạo nên một nề nếp thường xuyên, ổn 
định đúng thời gian, ở nhà cũng như ở trường. Vấn đề tôi quan tâm trên kể cả giờ lên 
lớp hay không lên lớp, tôi luôn quan tâm, gần gũi, thân thiện với các em. Là một GVCN 
lớp đã xác định vị trí của mình trong tập thể học sinh, cho nên ngoài việc đó phải 
khuyến khích các em. Tôi luôn xây dựng phẩm chất đạo đức cho mình, xứng đáng phải 
là một tấm gương sáng về phẩm chất đạo đức để các em noi theo. Tôi luôn rèn luyện 
nghiệp vụ để giờ lên lớp đạt kết quả cao. Từ đó việc điều khiển học sinh được dễ hơn và 
để học sinh dựa vào mình để học tập và tu dưỡng.
 Qua thời gian tôi được phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 3A ngay từ tuần 01 
tôi tiến hành phân loại trình độ của học sinh trong lớp. Từ đầu năm học đến giữa học kỳ 
I theo chương trình tôi nhận thấy lớp có những chuyển biến rõ nét hơn so với đầu năm.
 - Những em chậm tiến bộ, trầm lặng ít phát biểu nay đã mạnh dạn tích cực phát 
biểu xây dựng bài hẳn lên.
 10 Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi rút ra trong quá trình công tác 
giảng dạy và chủ nhiệm lớp. Trong suốt quá trình nghiên cứu sẽ có nhiều thiếu sót, rất 
mong được đồng nghiệp góp ý để trong quá trình công tác được tốt hơn./.
 Minh Diệu, ngày 25 tháng 02 năm 2019
 Người thực hiện
TRƯỜNG TIỂU HỌC MINH DIỆU B
HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
 PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ, CÔNG NHẬN
 SÁNG KIẾN
 - Tính mới: .............................................................../30 điểm
 - Tính hiệu quả: ......................................................../35 điểm
 - Tính ứng dụng: ....................................................../20 điểm
 - Tính phù hợp với nhiệm vụ được giao: ................./10 điểm
 - Về hình thức: ........................................................./05 điểm
 Minh Diệu, ngày ..... tháng .... năm 20...
 CHỦ TỊCH HĐKH
 12