Giáo án ôn tập Vật lý Lớp 8 - Bài 19+20 - Chủ đề: Cấu tạo chất và chuyển động phân tử - Nguyễn Trần Thanh Nghiêm

 1. Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt
 Các chất nhìn có vẻ như liền một khối, nhưng thực chất chúng không liền một 
khối. Đến thế khỉ XX, với sự ra đời của kính hiển vi và bằng các thí nghiệm, con người 
đã chứng minh được các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt rất nhỏ. Các hạt này 
được gọi là nguyên tử, phân tử. Vì nguyên tử và phân tử vô cùng nhỏ bé nên các chất 
nhìn có vẻ như liền một khối
  Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt, rất nhỏ được gọi là nguyên tử, 
phân tử 
 Hình 1: Kính hiển vi hiện đại Hình 2: Ảnh chụp các nguyên tử silic qua kính hiển vi
 2. Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách
 Qua ảnh chụp các nguyên silic (hình 2) và các nguyên tử, phân tử khác bằng kính 
hiển vi, ta có thể thấy: giữa các nguyên tử, phân tử có có khoảng cách.
 Khoảng cách giữa các nguyên tử, phân tử cũng có thể được chứng minh qua các thí 
nghiệm sau
 VD 1: Đổ 50 mL rượu vào 50 mL nước, ta được hỗn hợp rượu và nước có thể tích 
nhỏ hơn 100 mL
 Giải thích: Vì giữa các phân tử rượu và phân tử nước có khoảng cách. Khi trộn lại, 
các phân tử rượu và nước sẽ xen vào khoảng cách của nhau khiến cho thể tích hỗn hợp 
giảm xuống .
 VD 2: Thả một ít muối vào một cốc nước đầy cũng không làm nước tràn ra. Trong thí nghiệm Brown, nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì các hạt phấn hoa 
chuyển động càng nhanh. Điều này chứng tỏ: Nhiệt độ càng cao, các nguyên tử, phân 
tử chuyển động càng nhanh.
 Có rất nhiều ví dụ chứng tỏ rằng các nguyên tử, phân tử không đứng yên mà 
chuyển động hỗn loạn không ngừng
 VD 1: Thả vài cục đường vào nước, dù không khuấy lên thì một thời gian sau 
đường cũng tự tan.
 Giải thích: Do các phân tử chuyển động không ngừng nên phân tử đường sẽ tự 
xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước  Đường tự tan.
 VD 2: Mở nắp lọ nước hoa ở góc phòng, một thời gian sau cả phòng sẽ nghe thấy 
mùi nước hoa.
 Giải thích: Do các nguyên tử phân tử chuyển động không ngừng nên sau khi bay 
hơi, các phân tử nước hoa sẽ chuyển động hỗn loạn và tự xen vào khoảng cách giữa các 
phân tử không khí len lỏi khắp phòng.
 Hiện tượng các nguyên tử, phân tử tự hoà lẫn vào nhau trong hai ví dụ trên 
được gọi là hiện tượng khuếch tán. Hiện tượng khuếch tán có thể xảy ra ở cả chất 
rắn, chất lỏng và chất khí
 Hình 5: Hiện tượng khuếch tán giữa đinh sắt và gỗ
II. BÀI TẬP 
 Các bạn học sinh truy vui lòng truy cập vào link sau để trả lời các câu hỏi bên 
dưới: https://forms.gle/snvtwfk3CBiP2HnK8 D. Thể tích của vật
 Bài 6: Chọn câu trả lời đúng.
 A. Hiện tượng khuếch tán chỉ xảy ra đối với chất lỏng và chất khí, không xảy ra 
 đối với chất rắn.
 B. Các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật không chuyển động.
 C. Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh.
 D. Các vật được cấu tạo liền một khối
Bài 7: Tại sao quả bóng bay được bơm căng sau một thời gian sẽ bị xẹp xuống?
Bài 8: Tại sao trong các bể cá cảnh người ta thường phải dùng những máy bơm khí nhỏ?
Bài 9: Vì sao nước biển có vị mặn?
Bài 10: Vì sao khi pha nước chanh, người ta thường cho đường vào nước trước, sau đó 
khuấy lên rồi mới cho đá vào mà không làm ngược lại?
 Duyệt của Ban giám hiệu GIÁO VIÊN BỘ MÔN
 KT HIỆU TRƯỞNG
 PHÓ HIỆU TRƯỞNG
 Nguyễn Trần Thanh Nghiêm
 Nguyễn Văn Sáng