Giáo án Ngữ Văn Lớp 8 - Học kì II - Tiết 81 đến 84 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Minh Diệu

 ? Bài viết chia làm mấy phần? Em có nhận xét quan.
gì về bố cục của bài văn? 3. Bố cục: ba phần
- Ba phần
? Bài sắp xếp theo bố cục ntn. - Sắp xếp: Hồ -> Đền ->bờ hồ
- Sắp xếp: Hồ -> Đền ->bờ hồ - Thiếu mở bài.
? Theo em, về nội dung bài thuyết minh trên - Thiếu miêu tả vị trí , độ sâu, rộng, 
còn thiếu sót những gì? hẹp của hồ, vị trí Tháp Rùa, đền, cầu 
- Thiếu mở bài. Thê Húc.
- Miêu tả vị trí , độ sâu của hồ, vị trí Tháp Rùa, - Thiếu MT quang cảnh xung quanh 
đền, cầu Thê Húc. hồ.
- Quang cảnh xung quanh hồ.
? Phương pháp TM chủ yếu là gì. - PP chủ yếu là kể.
- PP chủ yếu là kể. 
? Vậy muốn viết bài văn giới thiệu về danh 
lam thắng cảnh người viết cần phải làm gì? Bố 
cục ntn? Lời giới thiệu cần đảm bảo yêu cầu 
gì?
* Cho hs nêu ND bài * Ghi nhớ(sgk)
 Hoạt động 2(20p) II. Luyện tập
* KNS. HS biết tạo lập 1VBTM theo yêu cầu. 1. Lập lại bố cục bài giới thiệu Hồ 
? Lập lại bố cục bài giới thiệu hồ Hoàn Kiếm Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn
và đền Ngọc Sơn. a) MB: 
a) MB: - Giới thiệu về hồ Hoàn Kiếm.
- Giới thiệu về hồ Hoàn Kiếm. - Vị trí của danh lam thắng cảnh.
- Vị trí của danh lam thắng cảnh. b) TB: 
b) TB: - Giới thiệu vị trí của hồ, diện tích , 
- Giới thiệu vị trí của hồ, diện tích , độ sâu. độ sâu.
- Giới thiệu Hồ Hoàn Kiếm gồm 2 bộ phận : - Giới thiệu Hồ Hoàn Kiếm gồm 2 bộ 
Hồ và đền được nối bởi cầu Thê Húc. phận : Hồ và đền được nối bởi cầu 
- Giới thiệu chi tiết: Thê Húc.
+ Hồ Hoàn Kiếm : Nguồn gốc tên gọi ở mỗi - Giới thiệu chi tiết: 
thời kì. + Hồ Hoàn Kiếm : Nguồn gốc tên 
+ Đền Ngọc Sơn : Tên gọi gắn với những sự gọi ở mỗi thời kì.
kiện lịch sử khác nhau. + Đền Ngọc Sơn : Tên gọi gắn với 
Miêu tả Tháp Bút, Đài Nghiên, đền Ngọc Sơn những sự kiện lịch sử khác nhau.
( kiến trúc, vai trò ). Miêu tả Tháp Bút, Đài Nghiên, đền 
 Ngọc Sơn ( kiến trúc, vai trò ) -> 
 kết hợp MT, kể, biểu cảm, bình luận
c) KB: c) KB: 
- Vị trí của thắng cảnh trong đời sống con - Vị trí của thắng cảnh trong đời sống 
người. con người.
- Cần làm gì để phát huy, giữ gìn cảnh đẹp đó. - Cần làm gì để phát huy, giữ gìn 
 cảnh đẹp đó.
* BT2: 2. Theo thứ tự
? Nếu muốn giới thiệu trình tự tham quan hồ - Từ xa đến gần (thời gian).
 2 Thầy: Sách giáo khoa, soạn giáo án.
 Phương pháp: Nêu vấn đề, vấn đáp, diễn giảng.
 Trò: Sách giáo khoa, vở ghi, soạn bài trước ở nhà
 III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
 1. Ổn định lớp(1p)
 2. Kiểm tra (4p) ? Đọc thuộc bài thơ Tức cảnh Pác Bó. Nêu nội dung và nghệ 
thuật của bài thơ trên. 
 3. Dạy bài mới
 Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng
 Hoạt động 1(7p) I. Đọc -Tìm hiểu chung 
* Gv đọc mẫu -> gọi h/s đọc. 1. Đọc. Diễn cảm, đúng nhịp
? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? 2. Chú thích
- “Ngắm trăng” trích trong tập thơ Nhật kí - “Ngắm trăng” trích trong tập thơ 
trong tù. Nhật kí trong tù.
 - Viết bằng chữ Hán. - Viết bằng chữ Hán. 
* Bài thơ làm theo thể thơ gì? - Thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt.
- Thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt.
 Hoạt động 2(30p) II. Tìm hiểu văn bản
* Tích hợp tư tưởng HCM: Sự kết hợp hài 1. Hai câu đầu
hòa giữa tình yêu thiên nhiên, phong thái ung 
dung tự tại và bản lĩnh người chiến sĩ cách 
mạng HCM trong thời gian bị tù đày ở nhà 
ngục của TGT. - Ngắm trăng trong hoàn cảnh đặc 
? Theo em, tính biểu cảm trong bài thơ là trực biệt: trong tù, không rượu, không 
tiếp hay gián tiếp? Vì sao? hoa.
- Biểu cảm trực tiếp. Từ cuộc ngắm trăng 
trong tù, tác giả trực tiếp bộc lộ niềm say mê 
vẻ đẹp thiên nhiên của mình. - Như lời khẳng định không hề có 
* Đọc hai câu thơ đầu. rượu và có hoa cho cuộc thưởng 
? Câu thơ đầu cho thấy Bác ngắm trăng trong ngoạn.
hoàn cảnh nào?
- Trong tù, thiếu thốn.
? Chữ “vô” lặp lại trong câu thơ này có ý 
nghĩa gì?
- Như lời khẳng định không hề có rượu và có - Có niềm say mê lớn với trăng, có 
hoa cho cuộc thưởng ngoạn. tình yêu mãnh liệt với thiên nhiên.
? Tại sao trong tù thiếu thốn đủ mọi thứ mà ở 
đây Bác chỉ nhắc đến rượu và hoa?
- Rượu và hoa là những thứ mà thi nhân 
thường có để ngắm trăng. 
? Vậy để thực hiện được cuộc ngắm trăng ấy, 
con người cần phải có điều gì? - Tâm trạng: xốn xang, bối rối trước 
- Có niềm say mê lớn với trăng, có tình yêu cảnh đẹp rất nghệ sĩ đích thực của 
 4 nhiên, của tâm hồn con người bất chấp hoàn đẹp của thiên nhiên, của tâm hồn 
cảnh ngục tù. con người bất chấp hoàn cảnh ngục 
* Dành cho hs khá giỏi. tù.
? Nhà phê bình văn học Hoài Thanh nhận xét: 
“Thơ Bác đầy trăng”. Hãy chép lại những bài 
thơ viết về trăng. Hình ảnh trăng trong các bài 
thơ đó có gì đáng chú ý.
- Cho hs trao đổi -> nhận xét đánh giá.
 4. Củng cố(2p) ? Đọc diễn cảm bài thơ. Qua bài ta thấy Bác là người ntn.
 5. Hướng dẫn (1p) . H/s học bài và soạn bài Đi đường.
 IV. RÚT KINH NGHIỆM
 Ưu điểm:
 Hạn chế:.
 Ngày soạn 7/1/2018 Tiết 83
 Ngày dạy:................... Tuần 22
 ĐI ĐƯỜNG
 ( Hồ Chí Minh)
 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức
 - Tâm hồn giàu cảm xúc trước vẻ đẹp thiên nhiên và phong thái HCM trong 
hoàn cảnh thử thách trên đường
 - Ý nghĩa khái quát mang tính triết lí của hình tượng con đường và con người 
vượt qua những chặng đường gian khó. 
 - Vẻ đẹp của HCM ung dung, tự tại, chủ động trước mọi hoàn cảnh.
 - Thấy được sự khác biệt giữa văn bản chữ Hán và văn bản dịch thơ
 2. Kĩ năng
 - Đọc diễn cảm bản dịch thơ
 - Rèn kĩ năng phân tích thơ thất ngôn tứ tuyệt với những chi tiết tiêu biểu.
 3. Thái độ. Ý thức cuộc sống gian khổ khó khăn, yêu vẻ đẹp thiên...
 II. CHUẨN BỊ
 Thầy: Sách giáo khoa, soạn giáo án.
 Phương pháp: Nêu vấn đề, vấn đáp, diễn giảng.
 Trò: Sách giáo khoa, vở ghi, soạn bài trước ở nhà
 III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
 1. Ổn định lớp(1p)
 2. Kiểm tra bài cũ (4p) ? Đọc thuộc bài thơ Ngắm trăng. Nêu nội dung và 
nghệ thuật của bài thơ trên. 
 6 thơ ở hai câu đầu? vượt qua chập chùng đường núi muôn 
- Là mạch chuyển ý thơ vút lên bất ngờ trùng núi non trong tầm mắt con người 
làm chuyển cả mạch thơ. Người đi đường khi lên đến đỉnh núi
cuối cùng đã lên đến chỗ tận cùng của núi 
cao.
* Dành cho hs khá giỏi. * Ý nghĩa triết lí: Con đường CM nhiều 
? Ở câu thơ này tác giả muốn nói đến quy thử thách chông gai nhưng chắc chắn sẽ 
luật gì? giành thắng lợi .
- Lúc khó khăn, vất vả nhất thì cũng - Người tù CM phải rèn ý chí kiên định, 
chính là lúc đích đến gần. Càng gần thắng phẩm chất kiên cường.
lợi càng nhiều gian nan. Đó là quy luật 
của việc đi đường. - Tâm trạng sung sướng, hân hoan của 
? Ở câu thơ cuối, tư thế của người tù người tù chiến sĩ cách mạng
được miêu tả ntn? 
- Từ tư thế người tù ung dung, say sưa 3. Tổng kết
ngắm phong cảnh đẹp. a) Ghi nhớ (SGK)
? Nêu NT của bài thơ? b) Nghệ thuật
- Kết cấu chặt chẽ, lời thơ tự nhiên bình - Kết cấu chặt chẽ, lời thơ tự nhiên bình 
dị, gợi hình ảnh và giàu cảm xúc. dị, gợi hình ảnh và giàu cảm xúc.
- Sử dung thể thơ lục bát ở dịch thơ. - Tác dụng nhất định của bản dịch thơ 
 trong việc chuyển dịch 1 bài thơ viết 
 bằng chữ Hán sang TV.
? Bài thơ có hai lớp nghĩa: nghĩa đen và c) Ý nghĩa
nghĩa bóng, em hãy chỉ ra ? - Viết về việc đi đường gian lao, từ đó 
- Viết về việc đi đường gian lao, từ đó nêu lên triết lí về bài học đường đời, 
nêu lên triết lí về bài học đường đời, đường CM: vượt qua gian lao sẽ tới thắng 
đường CM: vượt qua gian lao sẽ tới thắng lợi vẻ vang.
lợi vẻ vang.
 4. Củng cố(2p) ? Bài thơ nhắc nhở chúng ta điều gì.
 5. Hướng dẫn (1p) . H/s học bài và soạn bài tiếp theo.
 IV. RÚT KINH NGHIỆM
 Ưu điểm:
 Hạn chế:.
********************************************************************
 Ngày soạn 7/1/2018 Tiết 84
 Ngày dạy:................... Tuần 22
 CÂU CẦU KHIẾN
 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức
 8 cầu khiến không được nhấn mạnh).
? Vậy dấu hiệu nhận biết câu cầu khiến là 
gì? Chức năng? Dấu kết thúc câu ntn? * Ghi nhớ (Sgk)
 Hoạt động 2(20p) II. Luyện tập.
? Xác định hình thức để nhận biết câu 1. Xét các câu và trả lời câu hỏi
cầu khiến? - Hình thức của câu cầu khiến: 
a) Hãy a) Hãy
b) đi b) đi
c) đừng c) đừng.
- Câu a: không có chủ ngữ. - Câu a: không có chủ ngữ.
- Câu b,c: có chủ ngữ. - Câu b,c: có chủ ngữ.
? Có thể thêm bớt hoặc thay đổi chủ ngữ a) Thêm CN : Con hãy lấy gạo.
trong các câu trên được không ? b) Bỏ CN “Hút trước đi” ý nghĩa cầu 
a) Thêm CN : Con hãy lấy gạo. khiến mạnh hơn.
b) Bỏ CN “Hút trước đi” ý nghĩa cầu c) Bỏ CN “đừng làm” hoặc thay CN 
khiến mạnh hơn. “Nay các anh đừng làm gì nữa”.
c) Bỏ CN “đừng làm” hoặc thay CN 
“Nay các anh đừng làm gì nữa”.
? Xác định câu cầu khiến ? Nhận xét sự 2. Xác định câu cầu khiến và nhận xét.
khác nhau về hình thức biểu hiện giữa a) Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt 
những câu đó ? ấy đi.(vắng CN)
a) Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt b) Các em đừng khóc(có CN ngôi 2 số 
ấy đi.(vắng CN) nhiều)
b) Các em đừng khóc(có CN ngôi 2 số c) Đưa tay cho tôi mau! Cầm lấy tay tôi 
nhiều) này!
c) Đưa tay cho tôi mau! Cầm lấy tay tôi - Câu a, b có từ ngữ cầu khiến: đi, đừng
này! - Câu c không có từ ngữ cầu khiến, chỉ có 
 - Câu a, b có từ ngữ cầu khiến: đi, đừng ngữ điệu cầu khiến (vắng CN)
 - Câu c không có từ ngữ cầu khiến, chỉ 
có ngữ điệu cầu khiến (vắng CN)
? So sánh hình thức và ý nghĩa của 2 Vd 3. So sánh hình thức và ý nghĩa
trong bài 3? - Câu a: khong có CN.
- Câu a: khong có CN. - Câu b: có CN (ngôi thứ 2 số ít, nhờ có 
- Câu b: có CN (ngôi thứ 2 số ít, nhờ có CN nên ý CK nhẹ hơn thể hiện rõ hơn tình 
CN nên ý CK nhẹ hơn thể hiện rõ hơn cảm của người nói đối với người nghe.
tình cảm của người nói đối với người 4. Có mục đích CK nhờ vả -> dùng như 
nghe. vậy ý CK nhẹ hơn và phù hợp với tính 
? Hãy làm BT 4. cách của dế Choắt và vị thế của Mèn đối 
Có mục đích CK nhờ vả với Choắt.
* Dành cho hs khá giỏi. 5.
Trả lời bài tập 5 - Không thể thay thế cho nhau được vì 
- Không thể thay thế cho nhau được vì nghĩa rất khác nhau.
nghĩa rất khác nhau. Đi đi con!: chỉ có người con đi.
Đi đi con!: chỉ có người con đi. Đi thôi con: người con và cả người mẹ 
Đi thôi con: người con và cả người mẹ cùng đi.
 10