Giáo án Ngữ Văn Lớp 8 - Học kì II - Tiết 77 đến 80 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Minh Diệu

 - ngoài hỏi còn dùng để CK, Kđ, phủ định, 
đe dọa...
 Hoạt động 3(20P) IV. Luyện tập
* Bài tập 1. 1. Xác định câu nghi vấn và chức 
 ? Xác định câu nghi vấn. Dùng để làm gì? năng 
a) Con người đáng.để nó ăn ư? a) Con người đáng.để nó ăn ư?
(bộc lộ tình cảm, cảm xúc-> ngạc nhiên) (bộc lộ tình cảm, cảm xúc-> ngạc nhiên)
b) Có 5 câu nghi vấn (bộc lộ tình cảm, b) Có 5 câu nghi vấn (bộc lộ tình cảm, 
cảm xúc), riêng câu “ Than ôi!” không cảm xúc), riêng câu “ Than ôi!” không 
phải là câu nghi vấn. phải là câu nghi vấn.
c) Sao ta...nhẹ nhàng rơi? Câu CK (bộc lộ c) Sao ta...nhẹ nhàng rơi? Câu CK (bộc 
tình cảm, cảm xúc) lộ tình cảm, cảm xúc)
d) Ôi ... bóng bay? (Phủ định, bộc lộ tình d) Ôi ... bóng bay? (Phủ định, bộc lộ 
cảm, cảm xúc) tình cảm, cảm xúc)
* Bài tập 2. 2. Xác định câu nghi vấn đặc điểm 
? Xác định câu nghi vấn? Đặc điểm hình hình thức và chức năng 
thức và chức năng của nó. a) Sao cụthế? Tội lại? Ăn mãilo 
* Các câu có thể thay thế: liệu?
a) Cụ không phải lo xa như thế. - Hình thức:
- Không nên nhịn đói mà để tiền lại. + Kết thúc bằng dấu chấm hỏi.
- Ăn hết thì lúc chết không có tiền để mà + Có từ ngữ nghi vấn: Sao, gì.
lo liệu. + Tác đụng( Phủ định)
b) Giao đàn bò cho thằng bé không ra b) Cả đàn bò làm sao?
người không ra ngợm ấy chăn dắt thì - Đặc điểm, hình thức: Có ? và từ nghi 
chẳng yên tâm chút nào? vấn: làm sao.
 - Tác dụng: tỏ ý băn khoăn, ngần ngại.
c) Thảo mộc tự nhiên có tình mẫu tử. c) Aimẫu tử? 
 - Hình thức: Ai -> Khẳng định.
 d) Thằng bé. việc gì? Sao lại  mà 
? Đặt 2 câu nghi vấn không dùng để hỏi. khóc? => Hình thức: gì, sao -> Hỏi.
- Bạn có thể kể cho mình nghe nội dung 3. Đặt 2 câu nghi vấn không dùng để 
bộ phim “Cánh đồng hoang” được không? hỏi
- ( Lão Hạc ơi!) Sao đời lão khốn cùng - Bạn có thể kể cho mình nghe nội dung 
đến thế? bộ phim “Cánh đồng hoang” được 
* Dành cho hs khá giỏi. Làm BT 4. không?
? Đặt câu nghi vấn không nhằm để hỏi - ( Lão Hạc ơi!) Sao đời lão khốn cùng 
theo yêu cầu. đến thế? 
* Gv nhận xét đánh giá.
 4. Củng cố (2p) ? Câu nghi vấn còn dùng với chức năng gì.
 5. Hướng dẫn(1p). H/s học bài và soạn bài tiếp theo.
 IV. RÚT KINH NGHIỆM
 Ưu điểm: .
 Hạn chế: .
 2 chế biến nguyên liệu ấy để tạo ra một sản cần có nguyên liệu dụng cụ để làm, 
phẩm đảm bảo đúng yêu cầu, chất lượng. cách chế biến nguyên liệu ấy để tạo ra 
? Để thuyết minh cách làm một đồ vật, nấu một sản phẩm đảm bảo đúng yêu cầu, 
ăn, hay may quần áocó kết quả tốt ta cần chất lượng.
đảm bảo yêu cầu gì. - Trước khi thuyết minh ta phải tìm 
- Trước khi thuyết minh ta phải tìm hiểu, hiểu, nắm chắc phương pháp đó, nêu rõ 
nắm chắc phương pháp đó, nêu rõ cái nào cái nào làm trước, cái nào làm sau theo 
làm trước, cái nào làm sau theo một thứ tự một thứ tự nhất định thì mới có kết 
nhất định thì mới có kết qủa. qủa.
? Em có nhận xét gì về lời văn ở 2 Vd trên. - Lời văn ngắn gọn, súc tích chín xác 
- Lời văn ngắn gọn, súc tích chín xác và dễ và dễ hiểu.
hiểu.
? Khi thuyết minh về 1 pp(nấu ăn, đồ vật, 
món ăn) người viết cần nêu những ND gi. 
Cách làm được trình bày theo thứ tự nào.
- Phải trình bày rõ ràng cái nào làm trước, 
cái nào làm sau theo một trình tự nhất định.
* Gọi hs đọc ghi nhớ * Ghi nhớ (sgk)
 Hoạt động 2(22p) II. Luyện tập
Bài tập 1. Lập dàn ý về 1 trò chơi cho văn Bài tập1. Lập dàn ý thuyết minh về một 
TM. trò chơi dân gian quen thuộc.
* Có 3 phần a) MB. Giới thiệu khái quát tròchơi.
- MB. Giới thiệu khái quát tròchơi. b) Thân bài:
- TB: Điều kiện chơi:
- Số người chơi.
- Dụng cụ chơi.
- Địa điểm, thời gian.
* Cách chơi ( Luật chơi ).
- Giới thiệu ntn thì thắng.
- Giới thiệu ntn thì thua. c) Kết bài.
- Giới thiệu ntn thì phạm luật. - Ý nghĩa của trò chơi.
* Yêu cầu trò chơi. - Tình cảm của người thuyết minh.
* Dành cho hs khá giỏi. 2. Tìm hiểu bài văn “ Phương pháp đọc 
- Gọi h/s đọc bài “Phương pháp đọc nhanh”
nhanh”. Yêu cầu h/s thảo luận nhóm những - Đặt vấn đề: “ Ngày nay ... giải quyết 
vấn đề sau: được vấn đề” : Yêu cầu thực tiễn cấp 
? Chỉ ra cách đặt vấn đề, cách đọc và đặc thiết buộc phải tìm cách đọc nhanh.
biệt là nội dung và hiệu qủa của phương “ Có nhiều cách đọc khác nhau  có ý 
pháp đọc nhanh nêu trong bài. chí”. Giới thiệu những cách đọc chủ 
? Các số liệu nêu ra trong bài có ý nghĩa gì yếu hiện nay đọc thầm theo dòng và 
đối với việc giới thiệu phương pháp đọc theo ý, những yêu cầu và hiệu qủa của 
nhanh. phương pháp đọc nhanh.
 4. Củng cố (2p) ? Khi TM một vấn đề ta chú ý gì.
 4 - Tác phẩm: Khi tác giả bị bắt giam trong - Khi tác giả bị bắt giam trong nhà lao 
nhà lao Thừa Phủ tháng 7 năm 1939. Thừa Phủ tháng 7 năm1939.
? Bài thơ chia làm mấy phần? Nội dung 3. Bố cục: 2 phần
của từng phần. + 6 câu đầu: Tiếng chim tu hú thức dậy 
- Hai phần mùa hè rực rỡ trong lòng nhà thơ.
+ 6 câu đầu: Tiếng chim tu hú thức dậy... + 4 câu tiếp: Tâm trạng người chiến sĩ 
+ 4 câu tiếp: Tâm trạng người chiến sĩ ... trong nhà tù.
? Bài thơ được viết theo thể thơ gì.
- Thể thơ lục bát: nhịp nhàng, uyển chuyển, 
giàu âm hưởng.
 Hoạt động 2 (27p) II. Đọc - hiểu văn bản
? Vì sao tiếng chim tu hú lại tác động mạnh 1. Nội dung
mẽ đến tâm hồn nhà thơ. a) Tiếng chim tu hú thức dậy mùa hè rực 
- Vì đó là tín hiệu của mùa hè, của sự tưng rỡ trong lòng nhà thơ.
bừng tự do - Tu hú kêu báo hiệu mùa hè đến, tác 
? Đọc lại 6 câu đầu: Cảnh mùa hè được gợi động đến tâm hồn người tù, khao khát tự 
tả bằng những âm thanh nào. do.
- Thời khắc của mùa hè tràn đầy sức sống: - Thời khắc của mùa hè tràn đầy sức 
âm thanh, màu sắc, hương vị. sống: âm thanh, màu sắc, hương vị. 
? Những âm thanh ấy giúp ta cảm nhận - Người tù cảm nhận không gian và cuộc 
được một cuộc sống ntn. sống tự bên ngoài; Tưng bừng , rộn rã và 
 - Tưng bừng , rộn rã-> Tràn đầy sức sống. tràn đầy sức sống.
? Cảnh mùa hè được tác giả cảm nhận bởi 
những màu sắc gì. Những sản vật nào được 
nhắc tới. Những sản vật ấy gợi lên cuộc 
sống ntn.
- Màu vàng ( bắp rây), màu hồng ( nắng 
đào), màu xanh (trời xanh ).
- Sản vật: Lúa chiêm đang chín... - Màu vàng ( bắp rây), màu hồng ( nắng 
=> Sự sống đang sinh sôi nảy nở, đầy đặn, đào), màu xanh (trời xanh ).
ngọt ngào. - Sản vật: Lúa chiêm đang chín...
Khổ thơ này tác giả sử dụng những từ loại 
nào. Qua đó giúp em cảm nhận được gì.
- ĐT mạnh: dậy, lộn nhào.
- Tính từ: chín, ngọt, đầy, rộng, cao.
=> Cảnh mùa hè rộn rã âm thanh, rực rỡ 
sắc màu, ngọt ngào hương vị. Mọi vật sống 
động, mạnh mẽ.
? Cảnh sắc mùa hè có phải là cảnh tác giả 
nhận thấy trực tiếp hay không.
- Là sản phẩm của trí tưởng tượng phong 
phú và sự cảm nhận tinh tế mãnh liệt của 
một tâm hồn trẻ trung, yêu đời -> tác giả là => Sự sống đang sinh sôi nảy nở, đầy 
người yêu cuộc sống tha thiết, luôn khao đặn, ngọt ngào.Tác giả là người yêu cuộc 
khát tự do. sống tha thiết, luôn khao khát tự do.
 6 Ngày dạy:................... Tuần 21
 TỨC CẢNH PÁC BÓ
 (Hồ Chí Minh) 
 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức 
 - Thơ HCM: Sử dụng thể loại thơ tứ tuyệt để thể hiện tinh thần hiện đại của 
người chiến sĩ CM.
 - Cuộc sống vật chất và tinh thần của HCM trong những năm tháng hoạt 
động CM đầy khó khăn, gian khổ qua 1 bài thơ được sáng tác trong những tháng 
CM chưa thành công.
 - Tinh thần lạc quan, yêu thiên nhiên ở HCM thật cao đẹp.
 2. Kĩ năng
 - Đọc- hiểu thơ tứ tuyệt của HCM
 - Phân tích được những chi tiết NT tiêu biểu trong tác phẩm.
 3. Thái độ. Ý thức cuộc sống khó khăn và niềm cảm thông chia sẻ sau sắc.
 II. CHUẨN BỊ
 - Thầy: Giáo án, tranh ảnh, SGK
 - Phương pháp: Nêu vấn đề, vấn đáp, diễn giảng
 - Trò: Sách giáo khoa, vở ghi, soạn bài trước ở nhà. 
 III.CÁC BƯỚC LÊN LỚP 
 1. Ổn định lớp (1p)
 2. Kiểm tra (5p) ? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Khi con tu hú” của Tố Hữu.
 3. Dạy bài mới
 Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng
 Hoạt động 1(6p) I. Tìm hiểu chung 
* Hướng dẫn hs đọc và tìm hiểu chú thích. 1. Đọc: Nhịp 2/2/3, 4/3
- Đọc giọng vui tươi, hóm hỉnh, thoải mái 2. Chú thích
? Nêu những nét chính về tác giả HCM. a) Tác giả: HCM (1890-1969) .
- Tác giả: HCM (1890-1969) . b) Tác phẩm: Tức cảnh Pác Bó được 
? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào. sáng tác khi sống và làm việc ở hang 
- Tức cảnh Pác Bó được sáng tác khi sống và Pác Bó (tháng 12- 1941)
làm việc ở hang Pác Bó (tháng 12- 1941)
 Hoạt động 2( 30p) II. Tìm hiểu văn bản
* Tích hợp cả bài Tấm gương đạo đức 1. Nội dung
HCM. Lối sống giản dị, phong thái ung dung a) “Thú lâm tuyền” của Bác
tự tại, tinh thần lạc quan và bản lĩnh người 
chiến sĩ cách mạng HCM trong thời gian ở 
chiến khu Việt Bắc.
* Đọc 2 câu đầu - Câu thơ đầu có giọng điệu thật thoải 
 8 thiếu thốn nhưng Người vẫn luôn cảm thấy 
vui thích, tin tưởng vào thắng lợi của Cách - Tin tưởng sự nghiệp lớn: “dịch sử 
mạng của vị lãnh tụ. Đảng” -> vì nó đem ánh sáng của chủ 
- Việc ăn, ở không phải là sang, chỉ có việc nghĩa Mác- Lênin về để đấu tranh giải 
làm ( dịch sử Đảng ) là sang nhất vì nó đem phóng dân tộc, đem lại cơm no áo ấm 
ánh sáng của chủ nghĩa Mác- Lênin về để và hạnh phúc cho toàn dân.
đấu tranh giải phóng dân tộc-> đem lại cơm => Phong thái ung dung, lạc quan, tin 
no áo ấm và hạnh phúc cho toàn dân. tưởng vào sự nghiệp CM của người 
? Câu thơ giúp ta hểu thêm gì về phẩm chất chiến sĩ giữa núi rùng Pác Bó.Tâm hồn 
con người Bác. hoà hợp với thiên nhiên, tinh thần cách 
- Luôn lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp mạng kiên cường.
cách mạng mình đã theo đuổi.
- Tâm hồn hoà hợp với thiên nhiên.
- Tinh thần cách mạng kiên cường. 2. Nghệ thuật
? Nêu nét NT tiêu biểu của bài thơ. - Lời thơ bình dị, giọng điệu vui đùa 
- Lời thơ bình dị, giọng điệu vui đùa thoải thoải mái. Kết hợp hài hòa giữa tính 
mái. Kết hợp hài hòa giữa cổ điển và hiện đại chất cổ điển và hiện đại.
- Có tính chất ngắn gọn, hàm súc, dùng thể - Có tính chất ngắn gọn, hàm súc, dùng 
thơ thất ngôn tứ tuyệt. thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.
? Bài thơ có ý nghĩa ntn. 3. Ý nghĩa
Thể hiện cốt cách tinh thần HCM luôn tràn Thể hiện cốt cách tinh thần HCM luôn 
đầy niềm lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp tràn đầy niềm lạc quan, tin tưởng vào 
cách mạng. sự nghiệp cách mạng.
* Dành cho hs khá giỏi
? Nêu cảm nhận của em về hoàn cảnh khó 
khăn nhưng thể hiện tinh thần lạc quan CM.
=> Giáo viên nhận xét.
 4. Củng cố ( 2p) ? Bài thơ nói lên điều gì ở Bác.
 5. Hướng dẫn (1p) . Học bài và soạn bài tiếp theo.
 IV. RÚT KINH NGHIỆM
 Ưu điểm: ..
 Hạn chế: .
 Minh Diệu, ngày tháng 01 năm 2018 
 Kí duyệt của tổ tuần 21
 Lê Văn Vượng
 10