Giáo án Lịch sử Lớp 9 - Học kì II - Tiết 29+30, Bài 24: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân (1945-1946) - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Minh Diệu

 -Hôm nay chúng ta học bài: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền 
dân chủ nhân dân (1945-1946).
 Hoạt động 1(11'): Biết được những I. Tình hình nước ta sau cách mạng 
 khó khăn của nước ta sau cách tháng Tám năm 1945
 mạng tháng Tám như trong tình thế 1. Những khó khăn về quân sự
 "ngàn cân treo sợi tóc". - Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, hơn 20 vạn 
 - Học sinh chú ý "từ đầu phạm quân tưởng Giới Thạch và bọn tay sai 
 vi chiếm đóng" (sgk - 96) phản động ồ ạt kéo vào nước ta, âm mưu 
 ? Sau cách mạng tháng Tám, nước lật đổ chính quyền cách mạng, thành lập 
 ta gặp những khó khăn và thuận lợi chính quyền tay sai.
 gì. - Từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam, quân Anh 
 - Giáo viên: Sử dụng bản đồ VN. cũng kéo vào, dọn đường cho thực dân 
 Sau khi ra đời, Nước VNDCCH Pháp quay trở lại xâm lược nước ta.
 đứng trước tình thế hết sức hiểm - Các lực lượng phản cách mạng ngóc đầu 
 nghèo như “Ngàn cân treo sợi tóc”: dậy chống phá cách mạng.
 Phải đối phó với 3 mối đe dọa lớn:
 + Miền Bắc: ( Từ vĩ tuyến 16 trở 
 ra Bắc) 20 vạn quân Tưởng vào giải 
 giáp quân Nhật và bọn "Việt quốc" 
 "Việt Cách" âm mưu lật đổ chính 
 quyền cách mạng, thành lập chính 
 quyền tay sai.
 + Miền Nam (Từ vĩ tuyến 16 trở 
 vào Nam): 1 vạn quân Anh mở 
 đường cho Pháp trở lại xâm lược 
 nước ta.
 + Trên đất nước ta lúc đó còn có 6 
 vạn quân Nhật.
 + Bọn phản động ở MN: Đại Việt, 
 Tờ -Rốt -Kít (giả danh cách mạng) 
 chống phá cách mạng, cướp chính 
 quyền ở Yên Bái, Vĩnh Yên, Móng 
 Cái, gây các vụ cướp bóc, giết người 
 làm cho XH mất trật tự.
 ? Những khó khăn về kinh tế của 2. Khó khăn về kinh tế
 nước ta thời kì này là gì. - Nền kinh tế nước ta vốn đã nghèo nàn, 
 lạc hậu, còn bị chiến tranh tàn phá nặng 
 nề. Hậu quả của nạn đói cuối năm 1944- 
 đầu năm 1945 chưa được khắc phục, lụt 
 lội, hạn hán diễn ra, sản xuất đình đốn, nạn 
 đói mới đe dọa đời sống nhân dân.
 - Ngân sách nhà nước hầu như trống rỗng. 
 2 Chính phủ để củng cố và kiện toàn Quốc hội khóa I với hơn 90% cử tri tham 
 chính quyền cách mạng. gia.
 ( chỉ cần cho HS nắm sự kiện 6-1- - Ngày 2-3-1946, Quốc hội họp phiên đầu 
 1946 và ý nghĩa của nó) tiên, lập ra ban dự thảo Hiến pháp và 
 ? Hãy cho biết công việc đầu tiên thông qua danh sách Chính phủ Liên hiệp 
 mà chính quyền cách mạng phải làm kháng chiến do Hồ Chí Minh đứng đầu.
 là gì. - Sau đó, cuộc bầu cử Hội đồng nhân dân 
 - Công việc đầu tiên mà chính các cấp và thành lập Ủy ban hành chính 
 quyền CM phải làm là xây dựng các cấp được tiến hành ở các địa phương.
 chính quyền nhà nước vững mạnh, - Ngày 29-5-1946, Hội Liên hiệp quốc dân 
 thực sự là của dân ,do dân, vì dân. Việt Nam(Hội liên việt) được thành lập.
 ? Để XD chính quyền nhà nước 
 vững mạnh thì công việc đầu tiên 
 nhân dân ta phải làm gì.
 + Tiến hành tổng tuyển cử trong 
 cả nước.
 - Giáo viên giới thiệu H41: Cử tri 
 Sài Gòn bỏ phiếu bầu QH khoá I 
 (Hăng hái, phấn khởi, vui vẻ, trật 
 tự).
 ? Cho biết kết quả của cuộc tổng 
 tuyển cử ngày 6.1.1946. (Bầu được 
 333 đại biểu vào quốc hội. Đại diện 
 cho sự đoàn kết Bắc - Trung - 
 Nam.)
 - Giáo viên dẫn chững chứng 
 minh: "Ngày 2/3/1946...Hồ Chí 
 Minh đứng đầu" (sgk - 98)
 ? Tại các địa phương đã có những 
 bước pháp gì để củng cố, kiên toàn 
 chính quyền cách mạng.
 + Nam bộ không tiến hành bầu cử 
được vì trước đó TDP, được quân 
Anh tiếp tay, đã nổ súng mở đầu 
chiến tranh xâm lược.
 - 29/5/1946 Hội liên hợp quốc dân 
VN (Hội liên Việt) ra đời để tăng 
cường khối đoàn kết dân tộc.
 => Như vậy chỉ trong vòng 1 năm 
 từ thủ đô HN đến tận thôn xã, chính 
 quyền nhân dân đã được thiết lập, 
 tạo nên 1 nguồn sức mạnh mới cho 
 4 ? Với những cố gắng trên của nhân 
dân cả nước đã thu được kết quả gì. 2. Giải quyết giặc dốt
- GV : Thực hiện chính sách ngu - Ngày 8-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí 
dân là 1 trong những biện pháp cực sắc lệnh thành lập Nha bình dân học vụ, 
kì thâm độc của Thực dân Pháp kêu gọi mọi người tham gia phong trào 
nhằm cai trị nhân dân ta. Vì thế có xóa nạn mù chữ.
tới trên 90 % số dân mù chữ Chủ - Các trường học sớm được khai giảng, nội 
Tịch Hồ Chí Minh nói: "1 DT dốt là dung và phương pháp dạy học bước đầu 
1 DT yếu" vì thế xoá nạn mù chữ để đổi mới.
nâng cao trình độ văn hoá cho ND 
cũng là 1 trong những nhiệm vụ cấp 
bách đã được phiên họp đầu tiên 
(3/9/1945) của hội đồng chính phủ 
nêu lên.
 ? Những biện pháp giải quyết nạn 
dốt là gì ? Kết quả.
 - Sau lời kêu gọi của CTHCM, cả 
nước đã có gần 10 vạn người tự 
nguyện dạy học không có thù lao.
 + Hơn 7 vạn lớp được mở ở đình, 
chùa, nhà máy, bệnh viện, chợ, bờ 
đê, gốc cây....
 + Các cụ già cũng ngồi học với 
TN, các em nhỏ. Với phương châm 
người biết chữ dạy cho người chưa 
biết chữ.
 + Những lợp bình dân học vụ được 
mở trong điều kiện hoàn cảnh khó 
khăn ban ngày hầu hết phải đi làm, 
tham gia kháng chiến, ban đêm cùng 
ánh đèn dầu đến lớp để học (Giới 
thiệu kênh hình 43 - Lớp bình dân 
học vụ).
 + Học bằng nhiều cách trong đó có 
những câu vần để học sinh dễ nhớ 
như: (O tròn như quả trứng gà; a thì 
có cái móc câu bên mình; Ô thì có 
mũ, Ơ thì thêm râu...)
 ? Qua đây em có nhận xét gì về 
tinh thần học tập của ND ta.
 => Chứng tỏ tinh thần rất ham học 
của nhân dân, tin tưởng vào Đảng, 
 6 + Sách lược đấu tranh chống ngoại xâm và nội phản để bảo vệ chính quyền 
cách mạng -> Thành quả của cách mạng tháng 8/1945.
 2. Tư tưởng 
 + Giáo dục cho HS lòng yêu nước, kính yêu lãnh tụ, có tinh thần cách mạng 
tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và niềm tự hào dân tộc.
 3. Kỹ năng 
 + Rèn cho HS kỹ năng phân tích, tổng hợp, đánh giá các sự kiện lịch sử.
 II. CHUẨN BỊ 
 1. Thầy : SGK, giáo án, tư liệu và tranh ảnh lịch sử về giai đoạn (1945-
1946).
 2. Trò : SGK ; vở ghi ; tài liệu sưu tầm về lịch sủ địa phương giai đoạn này.
 III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
 1. Ổn định tổ lớp(1'): Kiểm tra sĩ số
 2. Kiểm tra bài cũ(6')
 -Tình hình nước ta sau cách mạng tháng tám hiểm nghèo như thế nào ?
 - Đảng và chính phủ đã dùng những biện pháp gì để tiến hành giải quyết giặc 
đói, giặc dốt, và khó khăn về tài chính ?
3. Bài mới :
 Hoạt động 1 (8'): Biết được những IV.Nhân dân Nam Bộ kháng chiến 
 diễn biến chính về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trở lại xâm lược 
 chống thực dân Pháp trở lại xâm - Đêm 22 rạng 23 -9- 1945, quân Pháp 
 lược Nam Bộ. đánh úp trụ sở Ủy ban nhân dân Nam Bộ, 
 - Gv nêu: Đất nước ta sau cách mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước 
 mạng tháng Tám ở cả 2 miền đều bị ta lần thứ hai.
 nạn ngoại xâm đe doạ Đối phó với - Nhân dân ta anh dũng đánh trả quân 
 nạn ngoại xâm là 1 nhiệm vụ hết sức xâm lược ở Sài Gòn- Chợ lớn, sau đó là ở 
 khẩn trương song lại vô cùng phức Nam Bộ và Nam Trung Bộ.
 tạp và khó khăn, nó không chỉ phụ - Nhân dân miền Bắc tích cực chi viện 
 thuộc vào sự nỗ lực chủ quan của cho nhân dân miền Nam chiến đấu: 
 chúng ta mà còn phải lệ thuộc vào những đoàn quân "Nam tiến" nô nức lên 
 điều kiện khách quan.... đường vào Nam chiến đấu.
 ? Cho biết âm mưu của thực dân 
 Pháp.
 => TDP là kẻ cố gắng đeo bám 
 mục đích của mình là cướp VN bằng 
 mọi cách. 
 ? ND ta đã chiến đấu chống TDP 
 quay trở lại như thế nào.
 ? Em có nhận xét gì về tinh thần 
 chiến đấu của quân và dân Sài Gòn.
 ? Đến tháng 10/1945 tình hình 
 Nam Bộ có gì thay đổi.
 8 ? Vì sao Đảng ta lại hoà hoãn, 
nhân nhượng với Tưởng, sự hoà 
hoãn, nhân nhượng đó có đúng 
không?
* Thảo luận nhóm - 2’
-HS trình bày.
-GV: Sự hoà hoãn, nhân nhượng đó 
là chủ trương, sách lược đúng đắn 
của Đảng, chính phủ và Việt Minh 
(Sự nhân nhượng này chỉ là tạm thời, 
trong giới hạn cho phép)
 ? Bên cạnh chính sách hoà hoãn, 
nhân nhượng Đảng, chính phủ còn có 
chủ trương gì.
 ? Em có nhận xét gì về đối sách 
của ta đối với quân tưởng và bọn tay 
sai.
 => Đây là biện pháp đối phó vừa 
mềm dẻo, (nhượng cho Tưởng 1 số 
quyền lợi) vừa kiên quyết (Bác bỏ 
những yêu sách vi phạm chủ quyền 
dân tộc) ta đã bảo vệ được chính 
quyền cách mạng, giữ được thế ổn 
định ở MB. Làm thất bại âm mưu thủ 
tiêu chính quyền cách mạng của 
chúng. VI. Hiệp định sơ bộ (6-3-1946) và tạm 
 ước (14-9-1946)
Hoạt động 3(14'): Trình bày được 1.Hoàn cảnh.
chủ trương của ta trong việc đối phó - Tưởng giới Thạch và Pháp kí hiệp ước 
với Tưởng và Pháp, mục đích, nội Hoa- Pháp(28-2-1946), bắt tay chống phá 
dung, ý nghĩa Hiệp định sơ bộ (6-3- cách mạng nước ta.
1946), Tạm ước 14-9-1946. - Trước tình hình đó, ta chủ động đàm 
 -GV : Sau khi chiếm đóng các đô phán, hòa hoãn với Pháp và kí Hiệp định 
thị ở Nam Bộ và cực Nam Trung Bộ, Sơ bộ (6-3-1946), nhằm đuổi quân 
TDP chuẩn bị tiến quân ra Bắc để Tưởng về nước, tranh thủ thời gian chuẩn 
thôn tính nước ta. bị cho cuộc kháng chiến lâu dài.
 ? Tưởng và Pháp đã có âm mưu 
gì để chống phá cách mạng nước ta .
? Nội dung cơ bản của hiệp ước Hoa- 
Pháp (28/2/1946)
 => Hiệp ước Hoa Pháp đặt nhân 
dân ta trước 2 con đường.
 10 nhanh 20 vạn quân Tưởng ra khỏi 
 nước ta, đồng thời có thêm thời gian 
 chuẩn bị cho cuộc kháng chiến sắp 
 tới.
 + Việc kí hiệp định hoà hoãn chứng 
 tỏ thiện chí hoà bình, đáp ứng mong 
 muốn của nhân dân Pháp và nhân dân 
 thế giới không muốn chiến tranh xảy 
 ra. Do đó ta tranh thủ được sự đồng 
 tình ủng hộ của nhân dân Pháp và 
 nhân dân thế giới..... 
 Giáo dục tinh thần yêu nước, 
 những sách lược khôn khéo mềm 
 dẻo của Hồ Chí Minh trong việc 
 đối phó với thù trong giặc ngoài, ký 
 Hiệp định Sơ bộ (6/3/1946), Tạm 
 ước (14/9/1946) hòa hoãn với Pháp 
 nhưng vẫn giữ vững được độc lập
 4. Củng cố :(3')
 * Bài tập: Lập niên biểu về những sự kiện chính của thời kỳ này.
Thời gian Sự kiện
23-9-1945
6-1-1946
28-2-1946
6-3-1946
14-9-1946
 - Nhân dân Nam Bộ đã kháng chiến chống thực dân Pháp như thế nào ?
 - Đảng và chính phủ có những biện pháp gì để chống thù trong giặc ngoài ? 
 - Trình bày hoàn cảnh, nội dung hiệp định sơ bộ 6/3/1946 ?
 5.Hướng dẫn về nhà (1')
 Làm bài tập 2,3 Sgk trang 102 ; Soạn bài 25 : Những năm đầu của cuộc 
kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946-1950).
 IV. RÚT KINH NGHIỆM
 ---------------------------------------------------------------------------------------------
 ---------------------------------------------------------------------------------------------
 ---------------------------------------------------------------------------------------------
 ---------------------------------------------------------------------------------------------
 12