Bài giảng Ngữ Văn 8 - Bài 8: Truyện lịch sử và tiểu thuyết - Viết: Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

 VUA TỤC NGỮ
• GV có 5 câu tục ngữ ở dạng khuyết, 
 HS có nhiệm vụ điền từ còn thiếu 
 để hoàn thiện câu tục ngữ.
• Thời gian suy nghĩ và trả lời: 30s VUA TỤC NGỮ
 Chết còn hơn sống 
 Chết vinh còn hơn sống nhục. VUA TỤC NGỮ
 Một miếng khi đói, 
Một miếng khi đói bằng một gói khi no. VUA TỤC NGỮ
 , cả tàu bỏ cỏ. 
 Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ. VUA TỤC NGỮ
 cho sạch, cho thơm. 
 Đói cho sạch, rách cho thơm. VUA TỤC NGỮ
 Gần mực , . thì rạng.
 Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng. BÀI 8: TRUYỆN LỊCH SỬ 
 VÀ TIỂU THUYẾT
 KĨ NĂNG VIẾT
 NGHỊ LUẬN VỀ MỘT 
 TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ I. TÌM HIỂU YÊU CẦU CỦA KIỂU VĂN BẢN
• Học sinh đọc cá nhân phần định nghĩa và yêu cầu kiểu văn bản trong 
 3 phút
• Tham gia thử thách chuyền bút: bút sẽ được chuyền ngẫu nhiên theo 
 tín hiệu của 1 bản nhạc, nhạc dừng ở đâu bóng đang ở vị trí của bạn 
 nào là bạn đó cần đưa ra 1 thông tin về yêu cầu kiểu bài trong vòng 
 5s. Cứ thể tiếp tục cho tới khi tìm được hết yêu cầu kiểu bài. Ai nêu 
 được thì có điểm thưởng, không nêu được phải thực hiện thử thách 
 mà GV đưa ra (có thể nhảy theo một điệu nhạc, hát một đoạn trong 
 một bài hát, diễn tả theo một hình ảnh) I. TÌM HIỂU YÊU CẦU CỦA KIỂU VĂN BẢN
 • Định nghĩa
 • Bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là bài văn thường 
 tập trung làm sáng tỏ nội dung và ý nghĩa của một 
 nhận định, một ý kiến về tư tưởng, tình cảm hay quan 
 niệm về lối sống, cách ứng xử,...
 • Đề văn về tư tưởng, đạo lí thường nhân một câu danh 
 ngôn, tục ngữ, ca dao,... nào đó để nêu lên yêu cầu. I. TÌM HIỂU YÊU CẦU CỦA KIỂU VĂN BẢN
2. Yêu cầu cần đạt
 Tìm hiểu kĩ nội dung, ý nghĩa của tư tưởng, đạo lí được nêu trong đề (thường qua 
 việc giải thích, phân tích một nhận định, một danh ngôn).
 Trình bày rõ ý kiến (đồng tình hay phản đối) của người viết về tư tưởng, đạo lí ấy 
 và lí giải vì sao.
 Tìm ý và lập dàn ý cho bài viết: Căn cứ vào đề để xác định cách tìm ý cho phù hợp 
 (đặt câu hỏi, suy luận, so sánh).
 Sử dụng lí lẽ và bằng chứng phù hợp để làm rõ ý kiến, tăng sức thuyết phục cho 
 bài viết. 3. Bảng kiểm tham khảo
 BẢNG KIỂM KỸ NĂNG VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ Chưa Rất 
 Đạt Tốt
 MỘT TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ đạt tốt
 Giới thiệu được vấn đề cần bàn luận 
 Mở bài 
 Nêu được ý kiến vấn đề cần bàn luận 
 Giải thích khái niệm/ câu nói/nhận định
 Nêu được ít nhất hai lí lẽ thuyết phục, chặt chẽ để làm 
 Thân rõ ý kiến
 bài Nêu được bằng chứng đa dạng, thuyết phục để củng 
 cố cho lí lẽ
 Sắp xếp các lí lẽ, bằng chứng theo một trình tự hợp lí 3. Bảng kiểm tham khảo
 BẢNG KIỂM KỸ NĂNG VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN Chưa Rất 
 Đạt Tốt
 VỀ MỘT TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ đạt tốt
 Lật lại vấn đề, bổ sung ý kiến để
 Thân cách nhìn về vấn đề thêm toàn diệN
 bài 
 Có các câu chuyển đoạn, chuyển ý
 Khẳng định lại ý kiến của mình
 Kết bài Đề xuất giải pháp, bài học nhận thức và phương 
 hướng hành động II. PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM 
 KHẢO
 • Nhiệm vụ 1: Đọc văn bản mẫu và quan sát các thẻ 
 câu hỏi theo dõi
 • Nhiệm vụ 2: Trả lời các câu hỏi
 THINK: PAIR: 
 SHARE: 
Trả lời cá nhân Trao đổi với bạn 
 Chia sẻ trước lớp 
 trong 2 phút bên cạnh trong 1 
 khi được giáo 
 phút
 viên mời II. PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM 
KHẢO
• Nhiệm vụ 1: Đọc văn 
 bản mẫu và quan sát 
 các thẻ câu hỏi theo dõi
• Nhiệm vụ 2: Trả lời các 
 câu hỏi II. PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM 
KHẢO
 Mở bài Nêu vấn đề cần bàn luận 
 • Chứng minh tính đúng đắn của vấn đề (lấy bằng chứng trong 
 cuộc sống / trong văn học)
 • Bình luận câu nói
Thân bài
 • Khẳng định ý nghĩa và giá trị của câu nói
 • Phê phán những biểu hiện ngược lại với tư tưởng, đạo lí sống đó.
 Kết bài Khẳng định lại ý kiến; rút ra giải pháp cho vấn đề. III. HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH VIẾT
 Dựa vào phán đoán ban đầu của mình và phần 
 phân tích mẫu cũng như kinh nghiệm của bản 
 thân, hãy nêu quy trình viết bài văn nghị luận về 
 một tư tưởng đạo lí
 (phiếu học tập số 2: sơ đồ quy trình viết). III. HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH VIẾT
 Tìm ý và Kiểm tra và 
 lập dàn ý chỉnh sửa
Chuẩn bị
 Viết III. HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH VIẾT
 • Chuẩn bị
 Đề bài: Suy nghĩ câu nói của danh tướng Trần 
 Bình Trọng: “Ta thà làm vua nước Nam chứ 
 không thèm làm tướng đất Bắc”. III. HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH VIẾT
 1. Chuẩn bị
 Kiểu Vấn đề Phạm vi 
 bài nghị luận dẫn chứng
 bằng chứng thực tế, 
nghị luận về một tư tinh thần bất khuất, kiến thức lịch sử, 
tưởng, đạo lí không chịu sống địa lí, thơ văn 
 nô lệ. (đoạn trích Bên bờ 
 Thiên Mạc). 2. Tìm ý và lập dàn ý
 * Tìm ý 
 Câu nói của Trần Bình Trọng được hiểu như thế nào?
 Câu nói thể hiện tư tưởng, đạo lí sống nào? Tại sao có thể nói 
 như vậy?
 Tư tưởng đạo lí đó đã được thể hiện như thế nào trong lịch sử và 
 đời sống hiện nay của dân tộc ta?
 Giá trị của tư tưởng, đạo lí sống vừa nêu là gì? Nếu đạo lí đó bị mai 
 một thì điều gì sẽ xảy ra trong cuộc sống của chúng ta? Từ đó em 
 rút ra bài học nhận thức và hành động gì?