Bài giảng Ngữ Văn 8 - Bài 8: Truyện lịch sử và tiểu thuyết - Nói và nghe: Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình về nhân vật lịch sử hoặc tác phẩm văn học

 ĐI TÌM NHÂN VẬT BÍ ẨN
• Quan sát bức tranh, một câu nói nổi tiếng và 
 đoán xem dữ liệu được quan sát nói tới nhân 
 vật lịch sử nào.
• Thời gian suy nghĩ tối đa cho mỗi bức tranh là 
 10s; trả lời trong tối đa 5s
• Ai giơ tay nhanh nhất sẽ được mời đoán, trả lời 
 sai sẽ mất lượt trả lời, chuyển quyền trả lời cho 
 người khác. Đây là ai?
 • Là người đội trưởng đầu tiên 
 của tổ chức Đội Nhi đồng 
 cứu quốc.
 • Cảm hứng Tố Hữu sáng tác 
 Lượm
 bài thơ Lượm Đây là ai?
 • Ngũ Kiên – Vĩnh Tường – 
 Vĩnh Phúc
 • Khẩu lệnh: “Nhằm thẳng 
 quân thù, bắn!”
Nguyễn Viết Xuân Đây là ai?
 • Họ Trần – chống Nguyên - Mông
 • Bóp nát quả cam
Trần Quốc Toản BÀI 8: TRUYỆN LỊCH SỬ VÀ TIỂU THUYẾT
 NÓI NGHE
 NGHE VÀ TÓM TẮT NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH 
VỀ NHÂN VẬT LỊCH SỬ HOẶC TÁC PHẨM VĂN HỌC I. QUAN SÁT MẪU VÀ TÌM HIỂU CÁCH THỨC THỰC HIỆN 
NGHE VÀ TÓM TẮT NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH VỀ MỘT 
NHÂN VẬT LỊCH SỬ HOẶC TÁC PHẨM VĂN HỌC
 Học sinh xem video từ phút 3p06 đến 
 •THINK (3 phút): cá nhân HS 
 hết và trả lời câu hỏi sau và thực hiện 
 suy nghĩ, trả lời
 kĩ thuật: THINK-PAIR-SHARE:
 •PAIR ( 3 phút): HS trao đổi 
 (?) Theo em, để nghe và tóm tắt nội 
 dung thuyết trình về một nhân vật lịch cặp đôi với bạn bên cạnh
 sử hoặc tác phẩm văn học? •SHARE (3 phút): HS chia sẻ 
 (?) Ta cần chuẩn bị học cụ gì cho việc toàn lớp
 lắng nghe và ghi chép? Thời gian suy nghĩ, thảo luận, 
 chia sẻ: 9 phút I. QUAN SÁT MẪU VÀ TÌM HIỂU CÁCH THỨC THỰC HIỆN 
NGHE VÀ TÓM TẮT NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH VỀ MỘT 
NHÂN VẬT LỊCH SỬ HOẶC TÁC PHẨM VĂN HỌC
1. Ôn tập yêu cầu kiểu bài 
 • Tóm tắt được nội dung chính của bài thuyết trình.
 • Ghi lại các ý chính theo hệ thống: ý lớn (đó là vấn đề gì? Nội dung 
 lớn gồm các ý nào?), ý nhỏ (triển khai ý lớn), các bằng chứng, ví dụ 
 minh họa,...
 • Trình bày lại được các nội dung tóm tắt theo từng mức độ. I. QUAN SÁT MẪU VÀ TÌM HIỂU CÁCH THỨC THỰC HIỆN 
NGHE VÀ TÓM TẮT NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH VỀ MỘT 
NHÂN VẬT LỊCH SỬ HOẶC TÁC PHẨM VĂN HỌC
2. Ôn tập Quy trình nói – nghe của kiểu bài
 Bước 1: Bước 2: Bước 3: 
 Chuẩn bị trước khi nói Nói và nghe Kiểm tra và chỉnh sửa 
 (xác định đề tài, (Luyện tập và trình (sử dụng bảng kiểm 
 người nghe, mục đích 
 bày bài nói) để tự nhận xét và 
 thảo luận, không gian nhận xét sản phẩm 
 và thời gian nói) của bạn) I. QUAN SÁT MẪU VÀ TÌM HIỂU CÁCH THỨC THỰC HIỆN 
 NGHE VÀ TÓM TẮT NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH VỀ MỘT 
 NHÂN VẬT LỊCH SỬ HOẶC TÁC PHẨM VĂN HỌC
 3. Bảng kiểm
Phương Tiêu chí đánh giá Đạt Chưa Tốt Rất 
 diện đạt tốt
 2014
 Borcelle High School
 Liệt kê những gì đã biết và muốn tìm hiểu 
 Chuẩn 
 thêm về đề tài của bài thuyết trình.
bị trước 
 khi Xác định mục đích nghe.
 nghe 
 Xác định đề tài của bài thuyết trình. 3. Bảng kiểm
Phương Tiêu chí đánh giá Đạt Chưa Tốt Rất 
 diện đạt tốt
 Xác định được đầy đủ các ý chính của bài 
 thuyết trình.
 Trình bày tóm tắt các ý chính dưới dạng từ 
 Nghe ý 2014
 chính Borcellekhóa, High sơ School đồ, kí hiệu.
 và ghi Trình bày các ý chính một cách rõ ràng, mạch 
 tóm tắt lạc.
 Hỏi lại những thông tin chưa hiểu rõ trong khi 
 nghe. I. QUAN SÁT MẪU VÀ TÌM HIỂU CÁCH THỨC THỰC HIỆN 
NGHE VÀ TÓM TẮT NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH VỀ MỘT 
NHÂN VẬT LỊCH SỬ HOẶC TÁC PHẨM VĂN HỌC
4. Lưu ý
 • Nghe kĩ nội dung giới thiệu về đối tượng mà người 
 nói đã trình bày.
 • Ghi lại các ý chính theo hệ thống (ý lớn, ý nhỏ, các 
 ví dụ minh họa tiêu biểu)
 • Trình bày tóm tắt các ý chính theo từng mức độ. II. CHUẨN BỊ BÀI NÓI
 Vòng nội bộ
 ⚬ Lớp chia thành 4 – 6 nhóm (khoảng 6 HS/ nhóm là phù hợp)
 ⚬ Chủ đề: Nghe và tóm tắt nội dung giới thiệu nhân vật Trần Bình Trọng với câu nói: 
 “Ta thà làm ma nước Nam chứ không thèm làm vương đất Bắc” theo quy trình.
 ⚬ Chuẩn bị trước khi thảo luận: 10 phút
 ⚬ Với vai trò người nói trong cuộc thảo luận: tìm hiểu kĩ về đề tài thảo luận; chuẩn 
 bị nội dung trình bày trong cuộc thảo luận (ý kiến, lí lẽ, bằng chứng) (PHIẾU HỌC 
 TẬP SỐ 2.1)
 ⚬ Với vai trò người nghe trong cuộc thảo luận (tìm hiểu kĩ về đề tài thảo luận; 
 những gì em đã biết, những gì em muốn biết thêm về đề tài này; chuẩn bị bút, 
 giấy để ghi chép) (PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2.2) CHUẨN BỊ NỘI DUNG TRÌNH BÀY Ý KIẾN VỀ MỘT VẤN ĐỀ
 Các bước Yêu cầu Lưu ý
 - Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình về một nhân vật lịch sử hoặc 
 Xác định đề tài tác phẩm văn học.
 - Nhóm em chọn nhân vật lịch sử / tác phẩm văn học nào? Trả lời những 
 câu hỏi gợi ý 
Xác định không - Trình bày bài nói ở đâu? để định 
 gian, thời gian - Thời gian nói bao lâu? hướng được 
 Xác định nội dung bài 
 Trình bày cho ai nghe?
 người nghe nói, tăng hiệu 
 quả giao tiếp
 Xác định 
 Trình bày để làm gì?
 mục đích nói
 Ý tưởng 
 Phác thảo ý tưởng sử dụng 
Tìm ý, lập dàn ý
 Lập dàn ý phương tiện 
 phi ngôn ngữ? CHUẨN BỊ NỘI DUNG TRÌNH BÀY Ý KIẾN VỀ MỘT VẤN ĐỀ
 ⚬Có thể đứng trước gương thuyết trình hoặc 
 đứng trước bạn/nhóm
 Chú ý cách kết 
 ⚬Khi nói:
 Luyện tập và hợp giọng điệu, 
 - Cần tự tin, thoải mái
 trình bày bài nói cử chỉ, nét mặt, 
 - Bám sát mục đích khi trình bày
 khi trình bày
 - Điều chỉnh giọng nói, tốc độ nói
 - Hệ thống lí lẽ và dẫn chứng rõ ràng
 Chú ý tính khách 
Trao đổi, đánh giá, quan, khoa học, 
 Sử dụng bảng kiểm để tự nhận xét và nhận xét cho 
 rút kinh nghiệm tránh chủ quan, 
 bạn
 sau khi nói cực đoan khi 
 nhận xét Chuẩn bị trước khi nghe:
 - Đề tài, chủ đề
PHIẾU Thông tin của bài sẽ nghe: - Thời lượng
 - Yêu cầu đối với người nghe
NHẬT 
 Thông tin tìm hiểu trước khi nghe (thông tin chính về vấn đề, dự 
 KÍ kiến câu hỏi hoặc thông tin còn băn khoăn cần trao đổi)
 GHI Ghi chép trong quá trình nghe
 CHÉP
 Nội dung chính của bài nói:
 Cách thức thể hiện
 Phản hồi bài nghe
 Nội dung
 Câu hỏi, ý kiến muốn trao đổi Quan điểm của người nói
 Cách thức thực hiện III. THỰC HÀNH BÀI NÓI
 ⚬ Thành viên đại diện của mỗi nhóm sẽ lên trình 
 bày lại những nội dung chính đã trao đổi, thảo 
 luận trong nhóm của mình
Vòng công bố ⚬ Ưu tiên thành viên chưa trình bày lại nội dung 
 chính ở vòng nội bộ, để HS khác có cơ hội rèn 
 luyện kĩ năng nghe và tóm tắt nội dung trình bày 
 của người khác và nói trước lớp
 ⚬ Các thành viên khác lắng nghe sau đó nhận xét kĩ 
 năng nghe và trình bày lại nội dung thảo luận của 
 bạn dựa trên bảng kiểm
 ⚬ Thời gian trình bày: tối đa 4 phút / lượt trình bày IV. ĐÁNH GIÁ, RÚT KINH NGHIỆM
 • Đánh giá dựa trên 
 bảng kiểm
 • Rút kinh nghiệm V. VẬN DỤNG
 Mỗi HS thực hiện nhiệm vụ nghe và tóm tắt nội 
 dung thuyết trình về một nhân vật lịch sử hoặc 
 tác phẩm văn học – quay video gửi lại cho GV
Yêu cầu:
 • HS vận dụng kĩ năng nói và nghe để trao đổi về 1 vấn đề
 • Video quay rõ tối thiểu là chân dung học sinh, quay ngang điện thoại
 • Âm thanh rõ, không lẫn tạp âm
 • Độ dài video không quá 10 phút
 • Hạn nộp: 1 tuần. Làm ở nhà Học sinh chuẩn bị bài: Ôn tập