Bài giảng Ngữ Văn 8 - Bài 1: Truyện ngắn - Đọc: Gió lạnh đầu mùa

 KHỞI ĐỘNG
• Xem video sau và cho biết video gợi cho 
 em liên tưởng đến điều gì?
• Em có suy nghĩ và cảm xúc thế nào khi trải 
 qua hoặc chứng kiến sự việc tương tự như 
 thế trong cuộc sống? I. CHUẨN BỊ ĐỌC Xem video và thực hiện các yêu cầu: 
 • Video gợi cho em liên tưởng đến điều gì?
 • Nêu suy nghĩ và cảm xúc của em khi trải qua hoặc chứng kiến sự việc tương tự 
 như thế trong cuộc sống. BÀI 1: TRUYỆN NGẮN
Gió lạnh đầu mùa
 (Thạch Lam) II. ĐỌC VĂN BẢN
 Đọc diễn cảm phân vai văn bản Gió lạnh đầu mùa 
 • 1 bạn đóng vai chị Lan • 1 bạn đóng vai vú già
 • 1 bạn đóng vai em Sơn • 2 bạn đóng vai mẹ Sơn và mẹ Hiên
 • 1 bạn đóng vai cái Hiên • 2 bạn đọc nối tiếp phần lời người kể chuyện (GV đọc mẫu đoạn đầu)
 Tiêu chí Có Không
Đọc trôi chảy, không bỏ từ, thêm từ.
Đọc to, rõ bảo đảm trong lớp học, cả lớp nghe được.
Tốc độ đọc phù hợp.
Sử dụng giọng điệu khác nhau để thể hiện được cảm xúc của người kể 
chuyện đối với nhân vật, sự việc. III. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
 1. Tác giả, văn bản
 Xem video về nhà văn Thạch Lam, sau 
 đó chia sẻ một điểm mà em ấn tượng 
 nhất về tác giả.
 Link video: 1. Tác giả, văn bản
• Thạch Lam (1910-1942).Ông sinh ra ở Hà Nội, lúc nhỏ 
 sống ở quê ngoại – phố huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải 
 Dương
• Văn bản in trong tập “Gió đầu mùa”,NXB văn nghệ 
 TPHCM, 1994. III. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 NHIỆM VỤ
 • 5 nhóm báo cáo kết quả tìm hiểu ở nhà
 • Thời gian trình bày: tối đa 5 phút/nhóm
 LƯU Ý
 • Khuyến khích các nhóm có tranh minh họa, video 
 hình thức thể hiện sáng tạo
 • Khi nhóm nào trình bày, các nhóm khác lắng nghe,, 
 ghi chép nội dung chính và đặt câu hỏi cho nhóm 
 bạn. Thời gian đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi cho 
 mỗi nhóm: 2 phút III. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 NHÓM 1
 • Tóm tắt truyện Gió lạnh đầu mùa 
 bằng tranh; 
 • Cho biết ngôi kể của truyện và tác 
 dụng của ngôi kể đó. 2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 a. Tìm hiểu cốt truyện
 MỞ ĐẦU DIỄN BIẾN KẾT THÚC
 Sơn cùng chị đi chơi. Sơn thấy Hiên co ro Hai chị em Sơn được 
 Trời trở lạnh, vì lạnh, cô bé không có áo ấm. Sơn nói chị mẹ âu yếm ôm vào 
 Sơn được mẹ về nhà lấy áo cũ cho Hiên. Hai chị em Sơn lòng vì đã làm được 
 chăm sóc. sau đó sợ mẹ mắng vì tự ý mang áo cho việc tốt.
 Hiên nên đi tìm Hiên đòi lại áo. 
 Câu chuyện được kể bằng ngôi thứ 3 đem đến sự bao quát, 
 khách quan. Các sự việc được sắp xếp theo trình tự thời gian.
 Cốt truyện giản dị, đời thường. 2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 NHÓM 2
 • Tìm những từ ngữ, chi tiết miêu tả thái độ của chị em 
 Sơn với các bạn nhỏ ở đầu câu chuyện.
 • Chỉ ra các câu văn miêu tả ý nghĩ của Sơn khi nghe mẹ 
 và vú già trò chuyện về chiếc áo bông cũ của em Duyên; 
 khi Sơn nhớ ra cuộc sống nghèo khổ của mẹ con Hiên. 
 • Những suy nghĩ, cảm xúc của em khi đọc câu chuyện 
 này khiến em đánh giá như thế nào về nhân vật Sơn? 2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 NHÓM 3
 • Khi cùng chị Lan mang chiếc áo bông cũ cho 
 Hiên, Sơn cảm thấy như thế nào? Cảm xúc ấy 
 giúp em hiểu thêm điều gì về ý nghĩa của sự 
 sẻ chia?
 • Hành động vội vã đi tìm Hiên để đòi lại chiếc 
 áo bông cũ có làm em bớt đi thiện cảm đối 
 với Sơn không? Vì sao? 2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 b. Tìm hiểu nhân vật
 EM SƠN, CHỊ LAN BÀ VÚ GIÀ NGƯỜI MẸ
 yêu thương, chăm sóc quan tâm người nghèo, 
dễ thương, vô tư, trong 
 chị em nhà Sơn tuy dạy con về sự sẻ chia, 
 sáng, nhân hậu.
 nhiên vẫn còn có cái tình yêu thương 
 nhìn khắt khe với những chân thành
 người nghèo. 2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 NHÓM 4
 • Hãy chỉ ra một vài điểm giống và khác nhau giữa 
 nhân vật cô bé bán diêm trong truyện cùng tên và 
 bé Hiên trong Gió lạnh đầu mùa. (Có thể xem phim 
 hoạt hình cô bé bán diêm để đối chiếu:
 • Hãy tìm thêm một tác phẩm (Việt Nam hoặc nước 
 ngoài) có cùng nội dung chủ đề như Cô bé bán 
 diêm, Gió lạnh đầu mùa. 2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 NHÓM 5
 • Xác định đề tài, chủ đề của truyện Gió 
 lạnh đầu mùa; 
 • Chia sẻ bài học về cách nghĩ, cách 
 ứng xử của bản thân. 2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
 c. Đề tài, chủ đề
 ĐỀ TÀI
 Tình cảm, mối quan hệ, ứng xử 
 giữa con người với nhau
 CHỦ ĐỀ
 Ngợi ca tình yêu thương giữa con người với 
 con người trong hoàn cảnh khó khăn 2. Khám phá văn bản "Gió lạnh đầu mùa"
d. Chia sẻ bài học về cách nghĩ và ứng xử của cá nhân
 • Sống chan hòa, luôn yêu thương, chia sẻ với 
 những người gặp khó khăn hơn mình.
 • Sống biết giúp đỡ lẫn nhau, cần có lòng 
 nhân hậu, không nên tham lam, ích kỉ IV. LUYỆN TẬP
 (Nhiệm vụ bắt buộc)
 • HS thực hiện theo cặp đôi
 • Nội dung: Chia sẻ về đặc điểm thể loại truyện 
 được thể hiện trong văn bản Gió lạnh đầu mùa 
 đồng thời trình bày suy ngẫm về cuộc sống sau 
 khi đọc lại câu chuyện đó (Phiếu học tập số 2)
 • Thời gian thực hiện: 5 phút
 • 2 cặp đôi GV bốc thăm ngẫu nhiên trình bày, tối 
 đa 2 phút/ nhóm IV. LUYỆN TẬP (Nhiệm vụ tự chọn)
 • HS thực hiện cá nhân
 • Thời gian thực hiện: 10 phút
 • Nội dung: Chọn 1 trong 2 vấn đề sau:
 • Kết nối đọc - viết: Tưởng tượng mình là nhân vật Hiên, hãy viết một bức 
 thư đến chị em Sơn sau khi nhận được chiếc áo.
 • Kết nối với cuộc sống: Từ văn bản Gió lạnh đầu mùa, em nhận thấy điều 
 gì là quan trọng nhất có thể gắn kết các thành viên trong xã hội để giúp 
 xã hội ngày càng trở nên tốt đẹp hơn? V. VẬN DỤNG
 • Đọc mở rộng văn bản cùng thể loại: Người mẹ 
 vườn cau.
 • Khám phá văn bản Người mẹ vườn cau theo phiếu 
 gợi dẫn
 • Buổi sau báo cáo sản phẩm