Đề cương ôn tập môn Sinh học Lớp 8 (Dành cho học sinh TB, Yếu) - Bài 43 đến 57 - Năm học 2019-2020 - Trần Văn Phúc
Bạn đang xem tài liệu "Đề cương ôn tập môn Sinh học Lớp 8 (Dành cho học sinh TB, Yếu) - Bài 43 đến 57 - Năm học 2019-2020 - Trần Văn Phúc", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Đề cương ôn tập môn Sinh học Lớp 8 (Dành cho học sinh TB, Yếu) - Bài 43 đến 57 - Năm học 2019-2020 - Trần Văn Phúc

Đề cương tự học ở nhà trong thời gian nghỉ phòng dịch Covid-19 THCS Hòa Bình Bài 46 : TRỤ NÃO,TIỂU NÃO ,NÃO TRUNG GIAN I. Vị trí và các thành phần của não bộ: Xác định thành phần và vị trí của não bộ ? - Trụ não tiếp liền với tủy sống ở phía dưới. Nằm giữa trụ não và đại não là não trung gian. Trụ não gồm não giữa, cầu não và hành não.não giữa gồm cuống não ở mặt trước và củ não sinh tư ở mặt sau. - Phía sau trụ não là tiểu não II. Cấu tạo và chức năng của trụ não: Trụ não có cấu tạo và chức năng gì ? - Trụ não gồm chất trắng ( ngoài) và chất xám (trong) - Chất trắng là các đường liên lạc dọc, nối tủy sống với các phần trên của não và bao quanh chất xám - Chất xám ở trụ não tập trung thành các nhân xám. Đó là trung khu, nơi xuất phát các dây thần kinh não - Có 12 đôi dây thần kinh não, gồm 3 loại:dây cảm giác, dây vận động, dây pha. Chức năng: - Điều khiển, điều hòa các hoạt động của nội quan - Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn truyền, bao gồm các đường dẫn truyền lên và các đường dẫn truyền xuống III. Cấu tạo và chức năng của não trung gian: Não Trung gian có cấu tạo và chức năng gì ? - Não trung gian nằm giữa đại não và trụ não, gồm đồi thị và vùng dưới đồi - Đồi thị là trạm cuối cùng chuyển tiếp của tất cả các đường dẫn truyền cảm giác từ dưới đi lên não. - Các nhân xám ở vùng dưới đồi là trung uơng điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt IV.Cấu tạo và chức năng của tiểu não: Tiểu não có cấu tạo và chức năng gì? - Tiểu não gồm 2 thành phần cơ bản là chất trắng và chất xám - Chất xám là thành lớp vỏ tiểu não và các nhân - Chất trắng nằm ở phía trong, là các đường dẫn truyền nối vỏ tiểu não và các nhân với các phần khác của hệ thần kinh ( tủy sống, trụ não, não trung gian và bán cầu đại não) - Chức năng: điều hòa, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể. Vì sao người say rượu có biểu hiện chân nam đá chân chiêu trong lúc đi? Người say rượu chân nam đá chân chiêu là do rượu đã ngăn cản, ức chế sự dẫn truyền qua xináp giữa các tế bào có liên quan đến tiểu não. Tiểu não không điều khiển được các hoạt động phức tạp và giữa thăng bằng cơ thể một cách chính xác, nên người say rượu bước đi không vững. ********************************* Giáo viên phụ trách thầy Trần Văn Phúc, địa chỉ gmail: phucbinladen@gmail.com Đề cương tự học ở nhà trong thời gian nghỉ phòng dịch Covid-19 THCS Hòa Bình + Đường li tâm của phản xạ sinh dưỡng gồm 2 noron tiếp giáp nhau trong các hạch sinh dưỡng. II.Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng: Nêu cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng? - Hệ thần kinh sinh dưỡng bao gồm: phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm - Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm: phần trung ương nằm trong trụ não, tủy sống, phần ngoại biên là các dây thần kinh, hạch thần kinh Bài 49 : CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC I. Cấu tạo cơ quan phân tích: Cơ quan phân tích gồm những bộ phận nào? - Bao gồm: Cơ quan thụ cảm - Dây thần kinh ( Dẫn truyền hướng tâm) - Bộ phận phân tích ở trung ương II. Cấu tạo của cơ quan phân tích thị giác: Cơ quan phân tích thị giác gồm những bộ phận nào? - gồm: các tế bào thụ cảm thị giác trong màng lưới của cầu mắt - Dây thần kinh thị giác ( dây số II) - vùng thị giác ở thùy chẩm 1. Cấu tạo của cầu mắt: Nêu cấu tạo của cầu mắt? - Cầu mắt nằm trong hốc mắt của xương sọ, phía ngoài được bảo vệ bởi các mi mắt, lông mày, lông mi nhờ tuyến lệ luôn luôn tiết nước mắt làm mắt không bị khô - Cầu mắt vận động được là nhờ các cơ vận động mắt - Cầu mắt gồm 3 lớp: lớp ngoài cùng là màng cứng có nhiệm vụ bảo vệ phần trong của cầu mắt - Phía trước của màng cứng là màng giác trong suốt để ánh sáng đi qua vào trong cầu mắt - Tiếp đến là lớp màng mạch có nhiều mạch máu và các tế bào sắc tố đen tạo thành 1 phòng tối trong cầu mắt - Lớp trong cùng là màng lưới, trong đó chứa tế bào thụ cảm thị giác, bao gồm 2 loại: tế bào nón và tế bào que 2. Cấu tạo của màng lưới: màng lưới có cấu tạo như thế nào? - Màng lưới có chứa tế bào thụ cảm thị giác, bao gồm 2 loại: tế bào nón và tế bào que - Các tế bào nón tiếp nhận các kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc - Các tế bào que có khả năng tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu giúp ta nhìn rõ về ban đêm - Các tế bào nón tập trung chủ yếu ở điểm vàng. Càng xa điểm vàng, số lượng tế bào nón càng ít và chủ yếu là tế bào que. Mặt khác, ở điểm vàng, mỗi tế bào nón liên hệ Giáo viên phụ trách thầy Trần Văn Phúc, địa chỉ gmail: phucbinladen@gmail.com Đề cương tự học ở nhà trong thời gian nghỉ phòng dịch Covid-19 THCS Hòa Bình --> Mắc tật viễn thị --> Do đó, người già thường phải đeo kính 2. Vì sao không nên đọc sách trên tàu xe bị xóc nhiều ? không nên đọc sách ở những nơi thiếu ánh sáng là để tránh cho mắt phải điều tiết quá nhiều, lâu dần gây tật cho mắt không nên đọc sách trên tàu xe bị xóc là vì ta không thể giữ cố định được khoảng cách phù hợp giữa sách, làm mắt phải điều tiết luôn, gây hại cho mắt ********************************************** Bài 51 : CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC I. Cấu tạo của cơ quan phân tích thính giác: Cơ quan phân tích thính giác gồm những bộ phận nào? -Tế bào thụ cảm thính giác ( nằm trong 1 bộ phận của tai: cơ quan Coocti) - Dây thần kinh thính giác ( dây số VIII) - Vùng thính giác ở thùy thái dương Cấu tạo của tai: Tai có cấu tạo như thế nào? - Chia làm 3 phần: tai ngoài, tai giữa và tai trong - Tai ngoài gồm vành tai có nhiệm vụ hứng sóng âm, ông tai hướng sóng âm. Tai ngoài được giới hạn với tai giữa bởi màng nhĩ - Tai giữa là 1 khoang xương, trong đó có chuỗi xương tai gồm: xương búa, xương đe, xương bàn đạp. Xương búa được gắn vào màng nhĩ, xương bàn đạp áp vào 1 màng giới hạn tai giữa và tai trong - Khoang tai giữa thông với nhau nhờ có vòi nhĩ nên bảo đảm áp suất 2 bên màng nhĩ được cân bằng - Tai trong gồm 2 bộ phận: + Bộ phần tiền đình và các ống bán khuyên thu nhận các thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian + ốc tai thu nhận các kích thích của sóng âm. ốc tai bao gồm ốc tai xương, trong có ốc tai màng. II. Cách thu nhận sóng âm của tai: Tai có chức năng thu nhận song ăm như thế nào? - Sóng âm vào tai làm rung màng nhĩ, truyền qua chuỗi xương tai vào tai trong gây sự chuyển động ngoại dịch rồi nội dịch trong ốc tai màng và tác động lên các tế bào thụ cảm thính giác của cơ quan coocti nằm trên màng cơ sở ở vùng tương ứng với tần số và cường độ của sóng mâ làm các tế bào này hưng phấn chuyển thành xung thần kinh truyền về vùng thính giác ở thùy thái dương cho ta nhận biết vể âm thanh đã phát ra. III. Vệ sinh tai Nêu cách bảo vệ tai ? - Giữ gìn vệ sinh tai Giáo viên phụ trách thầy Trần Văn Phúc, địa chỉ gmail: phucbinladen@gmail.com Đề cương tự học ở nhà trong thời gian nghỉ phòng dịch Covid-19 THCS Hòa Bình Bài 53 : HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI I. Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện ở người Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện ở người có ý nghĩa gì? - PXKĐK được hình thành ở trẻ mới sinh từ rất sớm. - Ức chế PXCĐK xảy ra nếu PXCĐK đó không cần thiết đối với đời sống. - Sự hình thành và ức chế PXCĐK là 2 quá trình thuận nghịch, quan hệ mật thiết với nhau làm cơ thể thích nghi với điều kiện sống luôn thay đổi. - Ở người: học tập, rèn luyện các thói quen, các tập quán tốt, nếp sống văn hoá chính là kết quả của sự hình thành và ức chế PXCĐK. II. Vai trò của tiếng nói và chữ viết Tiếng nói và chữ viết có ý nghĩa gì đối với con người ? 1. Tiếng nói và chữ viết là tín hiệu gây ra các phản xạ có điều kiện cấp cao. - Tiếng nói và chữ viết giúp mô tả sự vật, hiện tượng. Khi con người đọc, nghe có thể tưởng tượng ra. - Tiếng nói và chữ viết là kết quả của quá trình học tập (đó là các PXCĐK). 2. Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau III. Tư duy trừu tượng Tư duy trừu tượng có ý nghĩa gì đối với con người ? - Nhờ có tiếng nói và chữ viết con người có khả năng tư duy trừu tượng. - Từ những thuộc tính chung của sự vật hiện tượng, con người biết khái quát hoá thành những khái niệm, được diễn đạt bằng các từ. - Khả năng khái quát hoá và trừu tượng hoá là cơ sở của tư duy trừu tượng, chỉ có ở con người.. Bài 54 : VỆ SINH HỆ THẦN KINH I. Ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe Ngủ có vai trò gì đối với con người ? Điều kiện để có giấc ngủ tốt cho con người ? -Ngủ là một nhu cầu sinh lí của cơ thể. - Bản chất của giấc ngủ là quá trình ức chế tự nhiên. Khi ngủ các cơ quan giảm hoạt động, có tác dụng phục hồi hoạt động của hệ thần kinh và các hệ cơ quan khác. - Để đảm bảo giấc ngủ tốt cần: + Ngủ đúng giờ. + Chỗ ngủ thuận lợi. + Không dùng chất kích thích: cà phê, chè đặc, thuốc lá. + Không ăn quá no, hạn chế kích thích ảnh hưởng tới vỏ não gây hưng phấn. II. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí Để bảo vệ hệ thần kinh cần những điều kiện nào ? - Lao động và nghỉ ngơi hợp lí để giữ gìn và bảo vệ hệ thần kinh. - Để bảo vệ hệ thần kinh cần: + Đảm bảo giấc ngủ hàng ngày. Giáo viên phụ trách thầy Trần Văn Phúc, địa chỉ gmail: phucbinladen@gmail.com Đề cương tự học ở nhà trong thời gian nghỉ phòng dịch Covid-19 THCS Hòa Bình - Hormone có hoạt tính sinh học cao, chỉ với 1 lượng nhỏ cũng gây hiệu quả rõ rết - Hormone không mang tính đặc trưng cho loài 2. Vai trò của hoocmon: Hoocmon có vai trò gì đối với cơ thề - Duy trì tính ổn định của môi trường bên trong cơ thể - Điều hòa các quá trình sinh lí diễn ra bình thường - Do đó, các rối loạn trong hoạt động nội tiết thường dẫn đến các bệnh lí Bài 56: TUYẾN YÊN – TUYẾN GIÁP I. Tuyến yên: Xác định vị trí của tuyến yên và vai trò của nó ? - Tuyến yên là 1 tuyến nhỏ bằng hạt đậu trắng nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi ( thuộc não trung gian) - Đây là 1 tuyến quan trọng nắm vai trò chủ đạo hoạt động của hầu hết các tuyến nội tiết khác. Đồng thời tiết ra hormon ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, trao đổi glucozo, các chất khoáng, nước và co thắt cơ trơn - Tuyến yên gồm thùy trước và thùy sau. Giữa 2 thùy là thùy giữa, chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, có tác dụng đối với sự phân bố sắc tố của da. Các hoocmon tuyến yên và tác dụng của chúng: Cơ quan chịu ảnh Hormone tác dụng chính hưởng thùy trước tiết: Kích tố nang trứng (FSH) Buồng trứng, tinh hoàn Nữ: phát triển bao noãn Nam: sinh tinh Kích tố thể vàng ( LH) ( Nữ: rụng trứng, tạo và duy trì Buồng trứng, tinh hoàn ICSH ở nam) thể vàng Nam: tiết testosteron Kích tố tuyến giáp ( TSH) tuyến giáp Tiết hoocmon tiroxin Tiết nhiều hormone điều hòa Kích tố vỏ tuyến trên thận Tuyến trên thận hoạt động sinh dục, trao đổi ( ACTH) chất đường, chất khoáng Kích tố tuyến sữa ( PRL) Tuyến sữa Tiết sữa ( tạo sữa) Hệ cơ xương ( thông qua Kích tố tăng trưởng (GH) Tăng trưởng cơ thể gan) thùy sau tiết: Kích tố chống đái tháo Giữ nước ( chống đái tháo Thận nhạt (ADH) nhạt) Tiết sửa, co bóp tử cung lúc Oxitoxin (OT) dạ con, tuyến sữa đẻ II. Tuyến giáp: Xác định vị trí của tuyến giáp và vai trò của nó? - tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất, nặng 20-25g Giáo viên phụ trách thầy Trần Văn Phúc, địa chỉ gmail: phucbinladen@gmail.com Đề cương tự học ở nhà trong thời gian nghỉ phòng dịch Covid-19 THCS Hòa Bình Khi đường huyết tăng Khi đường huyết giảm (+) (-) Đảo tụy Tế bào Tế bào Insulin Glucagon Glucozơ Gliconzen Glucozơ Đường huyết giảm Đường huyết tăng đến mức bình thường lên mức bình thường (+) kích thích (-) kìm hãm II. Tuyến trên thận: Xác định vị trí, Cấu tạo và vai trò của tuyến trên thận ? - Gồm vỏ tuyến và phần tủy - Vỏ tuyến chia làm 3 lớp tiết các nhóm hormone khác nhau: + Lớp ngoài ( lớp cầu) tiết hormone điều hòa các muối natri, kali trong máu + Lớp giữa ( lớp sợi): tiết hormone điều hòa đường huyết ( tạo glucozo từ protein và lipit) + Lớp trong ( lớp lưới): tiết hormone điều hòa sinh dục nam, gây những biến đổi đặc tính sinh dục nam - Tủy tuyến tiết adrenalin và noradrenalin có tác dụng điều hòa hoạt động tim mạch và hô hấp, Các hormone này gây tăng nhịp tim, co mạch, tăng nhịp hô hấp, dãn phế quả, góp phần cùng glucagon điều chỉnh lượng đường huyết khi bị hạ đường huyết Hòa Bình, ngày 22 tháng 3 năm 2020 GVBM Trần Văn Phúc Giáo viên phụ trách thầy Trần Văn Phúc, địa chỉ gmail: phucbinladen@gmail.com
File đính kèm:
de_cuong_on_tap_mon_sinh_hoc_lop_8_danh_cho_hoc_sinh_tb_yeu.pdf