Chuyên đề Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 2 rèn chữ viết trong giờ dạy phân môn Tập viết

 l Có thể nói chữ viết là cái cầu nối giữa thầy và trò, giúp 
 học sinh được giới thiệu mình rõ hơn với thầy giáo, giúp 
 học sinh thể hiện được khả năng của mình và như vậy 
 sẽ giúp thầy giáo hiểu học sinh của mình sâu sắc hơn.
l Rèn chữ viết cho học sinh nói chung và rèn chữ viết 
 cho học sinh lớp 2 nói riêng giữ một vai trò rất quan 
 trọng vì rèn chữ viết chính là rèn tính nết con người. Dạy 
 cho học sinh viết đúng, viết đẹp, viết cẩn thận sẽ góp 
 phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, tính kỷ luật, 
 lòng tự trọng đối với bản thân cũng như đối với thầy 
 giáo, cô giáo và bạn bè.
l Như vậy môn tập viết không chỉ bó hẹp trong phạm 
 vi truyền thụ kiến thức, kỹ năng mà còn có tác dụng rèn 
 luyện đức tính, phẩm chất của con người.
l Do môn tập viết có một vị trí đặc biệt quan trọng như 
 vậy cho nên giáo viên cần hiểu rõ và thực hiện đầy đủ 
 nhiệm vụ của môn tập viết đó là: l * Viết đẹp và đúng độ cao của từng con chữ.
l II/ CƠ SỞ THỰC TIỄN:
l Trong thực tế nhiều năm trở lại đây, chữ viết 
 của học sinh nói chung và đặc biệt chữ viết của 
 học sinh tiểu học nói riêng, nhất là các em học 
 sinh lớp 2 còn rất xấu. Chữ viết chưa đúng mẫu, 
 đúng cỡ. Khoảng cách giữa các con chữ không 
 đều, quá dày hoặc quá thưa, hoặc giữa các con 
 chữ trong một chữ không nối liền nhau.
l Qua khảo sát của hai lớp Hai ở trường tôi 
 sau bảy tuần đầu của năm học Tôi đã thống kê 
 các loại lỗi như sau: l Trªn ®©y lµ nh÷ng chØ sè ®¸ng lo ng¹i vÒ chÊt 
 l­îng ch÷ viÕt ë tiÓu häc nãi chung vµ ë häc 
 sinh líp 2 nãi riªng. §Ó n©ng cao ch÷ viÕt cho 
 häc sinh tiÓu häc nãi chung vµ chÊt l­îng ch÷ 
 viÕt cho häc sinh líp 2 nãi riªng, b¶n th©n t«i 
 rÊt b¨n kho¨n lo ng¹i, t«i lu«n t×m tßi nghiªn 
 cøu, b»ng nhiều biÖn ph¸p d¹y tèt m«n tËp viÕt 
 ®Ó rÌn ch÷ viÕt cho häc sinh. l + Hàng tuần, học sinh đều có thêm tiết học để luyện viết 
 thêm. 
l + Nội dung các bài Tập viết rõ ràng, phù hợp và cụ 
 thể. Đặc biệt, học sinh còn được luyện thêm về cách viết 
 chữ nghiêng. 
l 2. Khó khăn:
l Qua quá trình giảng dạy từ thực trạng phân môn tập 
 viết ở lớp 2 tôi đã khảo sát, tôi thấy các em hay mắc 
 những lỗi cơ bản sau:
l + Thứ nhất là các em viết khoảng cách giữa các con 
 chữ chưa đều.
l + Thứ hai là nhiều em còn chưa viết đúng độ cao 
 của các chữ cái.
l + Thứ ba là cách đặt dấu thanh ở các chữ chưa 
 chính xác. l - Tăng cường dự giờ, tìm hiểu khả năng truyền tải kiến 
 thức của giáo viên đối với từng bài dạy.
l - Tôi tìm hiểu các yếu tố tồn tại dẫn đến chất lượng chữ 
 viết chưa cao.
l - Thông qua kết quả nghiên cứu, tìm hiểu yếu tố tồn tại 
 để tìm ra phương pháp rèn chữ viết cho học sinh.
l II/ MỘT SỐ BIỆN PHÁP, PHƯƠNG PHÁP RÈN CHỮ 
 VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 2 TRONG GIỜ HỌC PHÂN 
 MÔN TẬP VIẾT:
l Tôi luôn luôn xác định nhiệm vụ cơ bản của dạy môn 
 Tập viết. Đó là về tri thức: dạy cho các em những khái 
 niệm cơ bản về đường kẻ, dòng kẻ, tọa độ viết chữ, tên 
 gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, vị trí dấu thanh, dấu 
 phụ, các khái niệm liên kết chữ cái, liên kết các nét chữ 
 ..... Từ đó hình thành ở các em những biểu l Nội dung tập viết được trình bày mẫu trên các 
 dòng kẻ ô li. Yêu cầu học sinh phải có bảng con, 
 vở ô li và vở tập viết để luyện tập viết.
l * Khi dạy tập viết cho các em tôi luôn tuân 
 theo một số nguyên tắc:
l Cách cầm bút có quan hệ đến cả bàn tay và 
 ngón tay. Hình dáng, kích thước chữ trong vở 
 tập viết có quan hệ đến đôi mắt các em.... Việc 
 dạy tập viết không đảm bảo đúng các quy định 
 được xây dựng trên cơ sở khoa học sẽ để lại 
 nhiều di tật suốt đời cho học sinh: Mắt cận thị do 
 ngồi viết ở nơi thiếu ánh sáng, hoặc cúi đầu sát 
 vở cột sống bị vẹo, lưng gù l - Coi việc dạy tập viết là quá trình dạy hình 
 thành một kỹ năng.
l Khi rèn luyện kỹ năng viết chữ, học sinh phải 
 nắm được hình dáng, đặc điểm từng chữ cái, 
 các thao tác viết các nhóm chữ cái và từng chữ 
 (thao tác viết chữ nét cong khác thao tác viết 
 nhóm chữ nét khuyết ...) và phải luyện tập liên 
 tục nhiều lần trên vở tập viết.
l Trong việc rèn luyện kỹ năng viết chữ, tôi 
 thấy học sinh gặp các khó khăn sau: Tri thức 
 của các em thiên về nhận biết tổng quát đối 
 tượng chi tiết từng nét chữ, từng động tác kĩ 
 thuật tỉ mỉ. Do vậy, khi tiếp thu kĩ thuật viết chữ, 
 các em không tránh khỏi lúng túng, khó khăn. l 1. Phương pháp trực quan.
l Giúp khắc sâu biểu tượng về chữ cho các 
 em. Kết hợp mắt nhìn, tai nghe, tay luyện viết. 
 Điều này giúp các em chủ động phân tíchhình 
 dáng, kích thước và cấu tạo theo mẫu chữ, tìm 
 sự giống nhau và khác nhau của chữ đang học 
 với chữ đã học trước đó trong cùng một nhóm 
 bằng phương pháp so sánh tương đồng.
l Chữ mẫu là hình thức trực quan ở tất cả các 
 bài tập viết. Đây là điều kiện đầu tiên để các em 
 viết đúng. Chữ mẫu phóng to trên bảng sẽ giúp 
 học sinh dễ quan sát, từ đó tạo điều kiện để các 
 em phân tích hình dáng, kích thước và các nét 
 cơ bản cấu tạo chữ cái cần viết trong bài học. l * Ví dụ: Khi dạy chữ cái giáo viên có thể đặt 
 câu hỏi gợi mở để học sinh nội dung yêu cầu cầ 
 đạt:
l + Chữ N cấu tạo bằng những nét nào?
l + Chữ N cao mấy ô, rộng mấy ô?
l + Nét nào viết trước, nét nào viết sau?
l + Chữ N giống chữ đã học ở những nét 
 nào? (nét 1).
l Với những câu hỏi khó giáo viên cần định 
 hướng cách trả lời cho các em. Vai trò của 
 người giáo viên ở đây là người tổ chức hướng 
 dẫn học sinh phân tích cấu tạo chữ cái chuẩn bị 
 cho giai đoạn luyện tập viết ở chữ sau. l Học sinh luyện tập viết chữ bằng phấn trên bảng 
 con trước khi tập viết vào vở. Khi sử dụng bảng 
 con tôi hướng dẫn các em cả cách lau bảng từ 
 trên xuống, cách sử dụng và bảo quản phấn, 
 cách lau tay sau khi viết để giữ vệ sinh (phải có 
 giẻ ướt để lau bảng), viết vào bảng xong các em 
 giơ lên để giáo viên kiểm tra.
l Muốn cho học sinh sử dụng có hiệu qủa vở 
 tập viết, giáo viên cần hướng dẫn tỉ mỉ nội dung 
 và yêu cầu về kĩ năng viết của từng bài (chữ 
 mẫu, các dấu chỉ khoảng cách chữ, dấu chỉ vị trí 
 đặt bút, thứ tự viết nét ...) giúp các em viết đủ, 
 viết đúng số dòng đầu tiên ở mỗi phần bài viết. 
 Việc đảm bảo tốt các công việc trên sẽ giúp các 
 em viết tốt hơn ở những dòng sau. l - Xác định mục tiêu của bài dạy (yêu cầu trọng 
 tâm) bài này học sinh cần nắm vững kiến thức 
 gì? cần rèn kĩ năng gì?
l - Giáo viên chuẩn bị những gì? Học sinh chuẩn 
 bị những gì?
l - Lựa chọn phương pháp giảng nào để dạy cho 
 hợp lý hơn?
l * Chuẩn bị một bài dạy có thể viết dưới dạng 
 “Giáo án”, bài soạn thường bao gồm:
l + Mục tiêu (các yêu cầu trọng tâm)
l + Các hoạt động dạy học chủ yếu (kiểm tra 
 bài cũ, dạy học bài mới, luyện tập ở lớp, giao 
 bài tập về nhà theo quy trình của tiết dạy phân 
 môn Tập viết ). l + Chữ này cao mấy li, gồm mấy đường kẻ ngang? 
l + Được viết bởi mấy nét? (3 nét).
l - Giáo viên chỉ vào chữ và phân tích.
l - Giáo viên viết mẫu lên bảng, vừa viết giáo viên vừa 
 hướng dẫn cách viết từng nét một.
l + Viết nét 1: Từ điểm bắt đầu ở giao điểm của 
 đường kẻ dọc 2 với đường kẻ ngang 3 tạo nét cong phải 
 chạm đến đường kẻ ngang 1 rồi hơi lượn và đưa bút lên 
 đến giao điểm của đường kẻ dọc 5 và đường kẻ ngang 
 6.
l + Viết nét 2: (nét móc ngược): Từ điểm kết thúc nét 1 
 kéo thẳng xuống gần đường kẻ ngang 1 và lượn vòng 
 lên cho tới đường kẻ ngang 2 và khoảng giữa đường kẻ 
 dọc 6 và 7.
l + Viết nét ngang: Lia bút lên đến phía trên đường kẻ 
 ngang 3 và viết nét ngang chia đôi chữ. l CÁCH TRÌNH BÀY BẢNG
 l Thứ.....ngày......tháng.....năm.....
 l MÔN: TẬP VIẾT
 l BÀI: CHỮ HOA 
1/Viết chữ hoa N: 3/ Viết câu ứng dụng
... 
2/ Cách viết chữ hoa N: 4/ Viết vào vở
  l làm mẫu không cần thiết ở trên lớp. Giáo viên 
 sử dụng đồ dùng trực quan, chữ mẫu dùng câu 
 hỏi gợi mở giúp học sinh tiếp thu tốt hơn. Hoạt 
 động chủ yếu của giáo viên trên lớp chỉ là người 
 định hướng làm việc với cá nhân học sinh, 
 nhóm học sinh hoặc cả lớp.
l + Về phần giới thiệu nội dung bài học trên cơ 
 sở nội dung bài viết đã được trình bày trên bảng 
 lớp gồm chữ cái, vần, từ và dòng chữ ứng dụng 
 giáo viên cần làm những việc sau: Đọc gộp cả 
 tiếng, có thể giảng nghĩa từ và dòng chữ viết 
 ứng dụng. Gọi học sinh đọc lại toàn bài.
l + Về phân tích cấu tạo chữ:
l - Phân tích chữ cái: (GV dùng câu hỏi gợi mở để 
 HS dễ trả lời): l Ngoài ra hướng dẫn học sinh viết dấu thanh đúng là 
 một khâu không thể thiếu. 
l * Ví dụ: thuận, hoà.
l - Có 3 nguyên tắc làm căn cứ cho quy ước ghi dấu 
 thanh:
l + Nguyên tắc khoa học: Dấu thanh đặt ở âm chính 
 của vần.
l + Nguyên tắc thẩm mĩ: Dấu thanh đặt ở vị trí cân 
 đối.
l + Nguyên tắc thực dụng: Dấu thanh chỉ đặt vào chữ 
 ghi nguyên âm chứ không đặt ở vị trí giữa hai chữ cái.
l Với những suy nghĩ và việc làm trên, qua thực tế áp 
 dụng vào giảng dạy tôi thấy hiệu quả giờ dạy được nâng 
 lên rõ rệt. Học sinh hứng thú học tập, tự tìm tòi khám 
 phá và lĩnh hội được những kiến thức mới. Học sinh 
 nắm chắc kiến thức, phát huy được tính tích cực, chủ 
 động sáng tạo của mình. STT NỘI DUNG KIẾN THỨC TỈ LỆ
 1 Chữ viết đúng mẫu, đúng cỡ 60%
 2 Khoảng cách giữa các chữ 40%
 đúng, đều
 3 Kỹ thuật nối chữ đúng 50%
 4 Thi vë s¹ch ch÷ ®Ñp xếp lo¹i A 50% Đặc biệt giáo viên phải không ngừng luyện chữ 
viết của mình cho thật đúng, thật đẹp vì chính 
nét chữ của thầy cô là một phương tiện trực 
quan có hiệu qủa nhất đối với học sinh.
Muốn nâng cao chất lượng về mặt chữ viết cho 
học sinh, giáo viên cần phải tổ chức cho các 
em trải qua nhiều giai đoạn luyện tập. Cần phải 
giải thích cho học sinh hiểu luyện viết không chỉ 
luyện riêng ở giờ tập viết mà còn phải luyện tập 
thông qua việc trình bày ở tất cả các môn học 
khác kể cả ở lớp cũng như ở nhà. Một điều không thể thiếu được là chúng ta 
phải giáo dục cho các em có tính kiên trì, 
nhẫn nại, tính kỷ luật trong việc rèn chữ viết. 
Giáo dục cho các em yêu quý chữ viết, có ý 
thức say mê thì làm bất kỳ việc gì dù khó 
khăn đến đâu cũng đạt kết quả cao.
II/ KIẾN NGHỊ:
* Nhà trường:
 Hằng năm tổ chức viết chuyên đề, hội giảng 
phân môn Tập viết ở cấpTiểu học và thi viết 
chữ đẹp thường xuyên trong giáo viên vòng 
trường. Vì vậy giáo viên cần quan tâm dạy tốt môn 
tập viết tức là giáo viên phải đi sát tới từng 
học sinh, rèn chữ viết thường xuyên liên tục 
trong tất cả các giờ học, có như vậy các em 
sẽ có chữ viết đẹp, đồng thời củng cố được 
những tình cảm, tập quán tốt do môn học 
mang lại. 
Trên đây là một số suy nghĩ và những biện 
pháp mà tôi đã áp dụng trong việc rèn chữ 
cho học sinh lớp 2. Trên đây là một vài ý kiến tôi mạnh dạn đưa ra. 
Tôi rất mong có sự bổ sung, đóng góp ý kiến của 
Ban giám hiệu và các đồng nghiệp trong khối, 
trong trường để cho chuển đề của tôi được 
hoàn thiện hơn.
 Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn sự 
lắng nghe của quy đồng nghiệp và của Ban giám 
hiệu! 
 Vĩnh Bình, ngày 10 tháng 12 năm 2013
 Người viết
 BÙI THỊ HƯỜNG