Bài giảng Ngữ Văn 7 - Bài 9: Tùy bút và tản văn - Đọc: Người ngồi đợi trước hiên nhà

 KHỞI ĐỘNG
1. CHUẨN BỊ ĐỌC
 Em có cảm nhận như thế nào về 
 hình ảnh những người anh hùng 
 trong video? BÀI 9: TÙY BÚT VÀ TẢN VĂN
 NGƯỜI NGỒI ĐỢI 
 TRƯỚC HIÊN NHÀ 2. ĐỌC VĂN BẢN
 • GV mời hai học sinh lần lượt đọc thành tiếng văn bản.
 • HS biết sử dụng các chiến lược trong khi đọc và giải thích được từ khó trong VB
 Tiêu chí Có Không
 Đọc trôi chảy, không bỏ từ, thêm từ.
 Đọc to, rõ bảo đảm trong không gian lớp học, cả lớp cùng nghe 
 được.
 Tốc độ đọc phù hợp.
 Sử dụng giọng điệu khác nhau để thể hiện được cảm xúc của người 
 viết đối với nhân vật, sự việc. 3. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
Nhiệm vụ 1: Đọc hộp thông tin về tác giả, tác phẩm 
trả lời câu hỏi: Nêu hiểu biết của em về tác giả và 
phong cách viết của ông. 3. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
 3.1 Tác giả, tác phẩm
a. Tác giả: Huỳnh Như Phương
 • Quê quán: Quảng Ngãi
 • Năm sinh: 1955 
 • Thể loại sáng tác: Phê bình văn học.
 • Tác phẩm tiêu biểu: Dẫn vào tác phẩm văn chương 
 (1986); Trường phá thức Nga (2007), Những nguồn 
 cảm hứng trong văn học (2008), 3. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
 3.1 Tác giả, tác phẩm
b. Tác phẩm
Xuất xứ: Trích trong Thành phố - những thước phim 
quay chậm, NXB Trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2018. 3. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
 Báo cáo nhiệm vụ ở nhà theo nhóm
Nhiệm vụ 2 • Lớp chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm chuẩn bị 
 nhiệm vụ riêng (ở nhà) 
 • Khi nhóm nào trình bày, các nhóm khác lắng 
 nghe, ghi chép nội dung chính và đặt câu hỏi 
 cho nhóm đó. 
 • Thời gian đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi cho mỗi 
 nhóm: 2 phút • Nhân vật dì Bảy hiện lên với những 
• Trong văn bản, tại phẩm chất đẹp đẽ nào? Theo em, 
 sao dì Bảy và dượng hình ảnh dì Bảy đại diện cho đối 
 Bảy phải xa cách tượng nào trong xã hội lúc bấy giờ
 nhau? • Nhan đề “Người ngồi đợi trước hiên 
• Tìm những chi tiết nhà” giúp em liên tưởng đến ai? 
 khắc họa số phận và Theo em, hình ảnh này có xuất hiện 
 phẩm chất nhân vật nhiều trong thời kì chiến tranh 
 dượng Bảy. không? Hãy chứng minh văn 
• Bài tản văn dùng ngôi kể thứ mấy? 
 bản “Người ngồi đợi 
 Theo em việc dàng ngôi kể đó có tác 
 trước hiên nhà” mang 
 dụng gì trong việc thể hiện đặc trưng 
 đặc trưng ngôn ngữ 
 thể loại tản văn?
 của thể loại tản văn.
• Tìm những từ ngữ, câu văn thể hiện 
 tình cảm, cảm xúc của nhân vật người 
 cháu về hình ảnh dì Bảy. 3. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
3.2 Khám phá văn bản
 a. Chất trữ 
 tình
 Chất trữ tình biểu hiện qua 
 những suy nghĩ, tình cảm của 
 tác giả về dì Bảy và dượng Bảy 3.2 Khám phá văn bản
 a. Chất trữ tình
 Nhân vật dì Bảy
 - Hoàn cảnh
 • Mới lấy nhau được 1 tháng, dượng Bảy đã phải 
 ra Bắc tập kết 
 • Cuối năm 1975 gia đình nhận được giấy báo tử 
 của dượng.
 => Dì và dượng đã phải chia ly mãi mãi. 3.2 Khám phá văn bản
 a. Chất trữ tình
 - Tính cách, phẩm chất
 • Yêu thương chồng
 Mỗi ngày, sau khi đi làm đồng trở về, dì tôi 
 thường ngồi trên bộ phản gõ ngoài hiên nhìn ra con 
 ngõ, nơi ngày xưa dượng cùng những người đồng đội 
 lần đầu đến nhà tôi xin chỗ trú quân.
 Cầu nguyện cho dượng tránh hòn tên mũi đạn 
 nơi chiến trường. 3.2 Khám phá văn bản
 a. Chất trữ tình
 • Thủy chung, tình nghĩa
 Năm dượng đi, dì tròn 20 tuổi. Suốt 20 năm sau đó, có 
 những người ngỏ ý, dạm hỏi, dì vẫn không lung lạc, với niềm tin 
 sẽ có ngày dượng trở về.
 · Ngày hòa bình, dì tôi đã qua tuổi 40. Vẫn có người đàn ông 
 để ý đến dì nhưng lòng dì đã không còn rung động.
 => Dì Bảy là người phụ nữ đức hạnh, đại diện cho phẩm chất 
 của những người mẹ, người vợ Việt Nam anh hùng: thủy chung 
 son sắt, hi sinh hạnh phúc cá nhân vì vận mệnh chung của đất 
 nước. * Nhân vật dượng 
 Bảy
 - Gia cảnh: - Số phận đau thương
 Dượng Bảy người Tam Kỳ • Chỉ một tháng sau khi lấy 
(Quảng Nam), mồ côi cả cha vợ, đơn vị chuyển đi, đôi 
 mẹ, đi bộ đội, đóng quân ở người đôi ngả.
làng tôi, thầm yêu dì, rồi đơn • Dượng hi sinh trong trận 
 vị đứng ra làm lễ cưới. đánh ở Xuân Lộc, cửa ngõ 
 phía Đông Bắc Sài Gòn. - Yêu thương gia đình.
 • Thỉnh thoảng dượng lại gửi thư về, lá thư được gói trong bọc ni-
 lông bé tí
 • Gần cuối cuộc chiến tranh, tin nhắn của dượng về nhà thường 
 xuyên hơn
 • Khi bị lỡ mất chuyến xe về thăm gia đình, dượng nhờ một người đi 
 đường báo tin cho gia đình và gửi tặng dì chiếc nón bài thơ.
 => Dượng Bảy là người yêu thương vợ, luôn luôn nhớ đến gia đình; 
là một chiến sĩ dũng cảm, kiên cường. b. Cái “tôi” của tác giả
• Nhà văn thấu hiểu, đồng cảm với những khó khăn mà dì Bảy trải 
 qua; ngợi ca đức hi sinh thầm lặng, lối sống tình nghĩa của dì Bảy.
• Tình cảm đó được thể hiện trực tiếp khi văn bản được kể theo 
 ngôi thứ nhất – nhân vật đứa cháu kể lại.
 + “Như trong một câu chuyện cổ, người kị sĩ ra đi trên lưng 
chiến mã,... dì tôi nén nỗi đau vào trong...”
 + “Những ngày này, dì tôi, bà Lê Thị Thỏa, một trong bao 
người phụ nữ bình dị đã đi qua chiến tranh,... c. Ngôn ngữ
• Ngôn ngữ giàu chất thơ, 
 lắng đọng cảm xúc.
• Cách miêu tả nhân vật chân 
 thật, sinh động. 3. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
 1. Có người nói: “Dì Bảy trong bài tản văn giống như 
Nhiệm vụ 3 hình tượng hòn Vọng Phu ở các câu chuyện cổ.” Ý 
 kiến của em như thế nào?
 2. Hãy chia sẻ ít nhất 2 thông điệp mà văn bản 
 muốn gửi gắm đến chúng ta qua văn bản. d. Chia sẻ bài học về cách nghĩ và ứng 
 xử của cá nhân
• Ca ngợi đức hi sinh cao cả, thầm lặng, phẩm chất 
 thủy chung, tình nghĩa của những người vợ có 
 chồng tham gia chiến tranh.
• Trân trọng, biết ơn những người chiến sĩ đã hi sinh 
 bảo vệ đất nước.
• Tố cáo chiến tranh tàn ác đã đẩy những gia đình 
 vào cảnh li tán, chia lìa. 4. LUYỆN TẬP
Khái quát đặc điểm thể loại qua văn bản 
 Người ngồi đợi trước hiên nhà 
 và rút ra kinh nghiệm đọc